Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

Sheke súyegi

Sheke súyegi (os. temporale) jup súyek bolıp tórt bólimnen: pálle, baraban, emizik tárizli ham piramida bólimlerinen ibarat. Pálle bólimi juqa plastinka túrinde bolıp, onıń astında bet ósigi boladı. Bul ósik bet súyeginiń sheke ósigi menen birigip bet sheńberin payda etedi. Ósiktiń astında tómengi jaq súyeginiń buwın ósigi jaylasatuǵın shuqırsha bar. Baraban bólimi sırtqı dawıs jolınıń tómengi diywalın payda etedi. Onda biz tárizli ósik jaylasqan. Emizik tárizli bólimi.
Emizik kórinisinde bolıp sırtqı qulaq tesigi arqasında jaylasqan, ishi bos onda hawa boladı. Bul boslıq orta qulaq boslıǵı menen tutasadı.

Tiykarǵı yaki sına tárizli súyek

Tiykarǵı súyek (os. sphenoidale) taq súyek bolıp, miy qutısınıń tiykarında jaylasqan. Onıń denesi hám úsh jup ósigi ajıratıladı. Denesi kóp qırlı ishi bos bolıp bul boslıq murın boslıǵına tutasadı. Denesi eńse súyeginiń tiykarǵı bólimi menen súyek járdeminde birigedi. Denesiniń ústingi bóliminde batıqlıq shuqırsha jaylasıp, ol túrk eri dep ataladı. Bunda gipofiz bezi jaylasqan. Súyektiń denesinen joqarıǵa hám sırtqa bir jup kanal shıǵadı. Onıń shıǵıw jerinde, tiykarında kóriw nervleri ótetuǵın kanalları bar.

Elek tárizli súyek

Elek tárizli súyek (os. ethmoidale) taq súyek. Onıń bir bólimi gelle súyeginiń miy bólimine qalǵan bólimi júz bólimine jatadı. Bul súyek negizinde elek tárizli kóriniske iye bolıp, tik jaylasqan plastinkadan ibarat. Elek tárizli plastinka mańlay súyeginiń kóz bólimleriniń arasında boladı. Tik plastinka elek tárizli plastinkaǵa perpendikulyar jaylasıp joqarıda ósikti tómende murın tosıǵınıń arqa bólimin payda etedi. Tik plastinkanıń qaptal tárepinde elek tárizli súyektiń labirintleri jaylasadı. Hár bir labirinttiń sırtqı tárepi kóz kesasınıń ishki diywalı payda bolıwında qatnasatuǵın juqa súyek plastinka menen oralıp turadı.

Joqarǵı jaq súyegi

Joqarǵı jaq súyegi (maxilla) jup súyek, ol óziniń tiykarǵı bólimine denesine iye bolıp denesinen tórt ósik mańlay, bet, alveola hám tańlay ósikleri shıǵadı. Denesiniń ishi quwıs bolıp, bul quwıslıq murın boslıǵına tutasadı. Denesiniń joqarǵı júzi kóz kesası shuqırlıǵına ishki júzi murın boslıǵına arqa júzi tómengi jaqqa hám tanlay shuqırshasına qaraǵan boladı. Aldınǵı júzi, júz tárepke qaraǵan bolıp, onda bet shuqırshası, hám kóz astı nervileri ótetuǵın tesikler anıq kórinedi.