Тасдиқлайман” Кафедра мудири доц. К. К. Назаров 2022 й. Би

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС
ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
Ислом каримов номидаги Тошкент давлат техника УНИВЕРСИТЕТИ
мухандислик технологиялари факультети
“Биотехнология” кафедраси

“Тасдиқлайман”

Кафедра мудири
доц. К.К.Назаров

________________

«____» _________ 2022 й.


Битирув малакавий иши бўйича топшириқ
91-18 БТ гуруҳи талабаси Зикирова Зухра Эркин кизи

1. 
   Битирув ишининг мавзуси: Дуккаклик ўсимликлар ўстиришда биотехнологик ёндошувлар
   

2022 йил “___” ________ кафедра мажлисида __-сонли баённома билан маъқулланган.

2. 
   Битирув ишни топшириш муддати «___» __________ 2022 й.
   
3. 
   Битирув ишни бажаришга доир бошлангич маълумотлар: Дуккаклик ўсимликлар илдизида туганаклар хосил қилувчи бактерияларни ўстиришнинг оптимал шароитларини ва бактерия хужайралари титрини аниқлаш, хосил бўлган полисахаридларни ажратиб олиш ва қуритиш.
   

   ҳисоблаш-тушунтириш ёзувларининг таркиби: Кириш. I боб.Таҳлилий қисми. 1.1.Дуккаклик симбиотик азотфикцация қилувчи бактериялар. 1.2. Дуккаклик хосилдорлигини оширишда биотехнологик ёндошишлар. 1.3. Атмосфера азотини фиксация қилучи бактериялар асосида биопрепаратлар яратиш истиқболлари. II боб. Ҳисобий ташкилий қисми. 2.1.Тадқиқот объекти. 2.2.Бактерияларни ўстириш озуқа муҳит таркиби. 2.3.Бактерияларни даврий тартибда ўстириш. 2.4.Микроорганизмларнинг титрини аниқлаш. 2.5. ўстирилаётган культуранинг микробиологик тозалик даражасини назорат қилиш. 2.6.Сепаратор маҳсус ажратиб олиш ва ювиш тузилмаси. III-боб. Технологик бўлим. 3.1.Технологик схемани тавсифи. 3.2.Асбоб-ускуналарни танлаш ва қўллаш. 3.3.Махсулотни хисоблаш. 3.4.Ишлаб чикаришнинг техникавий назорати. 3.5.Махсус материаллар, чикиндилар ва улардан фойдаланиш. IV- боб. Иқтисодий бўлим. V- боб. Атроф муҳит мухофазаси VI-боб. Ҳайот фаолияти хавфсизлиги. Хулоса. Фойдаланил-ган адабиётлар рўйхати.

4. 
   График ишлар рўйхати: 1.Соя инокуляти ишлаб чикариш технологи-сини умумий технологик схемаси. 2.Асосий ускунанинг чизмаси.
   
5. 
   Битирув иши бўйича маслахатчи (лар)
   

№ П-п	Бўлим мавзуси	Маслаҳатчи ўқитувчи Ф.И.Ш	имзо	сана
			топшириқ берилди	топшириқ бажарилди
1.	Асосий қисм I-БОБ, II-БОБ III-БОБ	Мирзарахметова Д.Т.
2.	IV-БОБ. Иқтисодий бўлим	Мирзарахметова Д.Т.
3.	V-БОБ. Атроф муҳит муҳофазаси
4.	VI-БОБ. Ҳайот фаолияти ҳавфсизлиги

7. 
   Битирув ишини бажариш режаси:
   

№ П-п	Битирув иши босқичларининг номи	Бажариш муддати (сана)	Текширувдан ўтганлик белгиси
1.	Асосий қисм I- боб. Таҳлилий қисми
2.	II-боб. Ҳисобий ташкилий қисми
3.	III- боб. Технологик бўлим
4.	IV-боб. Иқтисодий бўлим
5.	V-боб. Атроф муҳит муҳофазаси
6.	VI-боб. Ҳайот фаолияти ҳавфсизлиги
7.	Дастлабки ҳимоя
8.	ДАК ҳимояси

Топшириқ берилган сана « » 2022 й.

Битирув иши раҳбари __________ т.ф.д. Д.Т.Мирзарахметова
Топшириқни бажаришга олдим __________ З.Э. Зикирова

КИРИШ

Мавзунинг асосланиши ва унинг долзарблиги. ўзбекистон шароитида трансген бўлмаган соя ўсимлигини етиштириш ва экин маҳсулдорлигини ошириш, аҳолининг ўсимлик мойига ва соя маҳсулотларига (соя сути, соя “гушти”, соя пишлоғи-тоффу ва х.к.) бўлган эҳтиёжини, ҳамда чорвачилик, паррандачилик ва балиқчилик хўжаликларини – сояли шрот билан яна ҳам тўлиқ таъминлаш - импорт ўрнини босадиган ва экологик тоза оқсилга бойитилган емлар ишлаб чиқариш имкониятини беради. Шу сабабли ҳам дуккаклик ўсимлик ўстириш учун инокулят препаратини ишлаб чиқариш технологиясини яратиш ўзига диққат эътибор қаратмоқда, чунки у азотли ўғитларни тежашга ва дуккаклик ўсимликнинг симбиотик азотфикатсияловчи бактериялар асосида хосилдорлигини ва тупроқ унумдорлигини ошириш имконини беради.
Дуккаклик ўсимликларини етиштириш ва экин хажмини ошириш, аҳолининг ўсимлик мойига бўлган эҳтиёжини, ҳамда чорвачилик ва паррандачилик хўжаликларини – сояли шрот билан яна ҳам тўлиқ таъминлаш ва қайта-ишлаш корхоналари қувватидан самарали фойдаланиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 29 майдаги Ф-3751-сон “Қишлоқ ҳўжалиги махсулотларни ишлаб чиқаришни механизациялаш ва улардан фойдаланиш самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармони.
Истиқболда республикамизда дуккаклик ўсимлик экиладиган майдонларни кенгайтириш, улар экинини етиштиришни ташкил этиш, дуккаклик махсулотлар донини қайта ишлаб турли маҳсулотлар ишлаб чиқарадиган завод қурилиши режалаштирилмоқда.
Суғориладиган ерларда дуккаклик ўсимликлар юқори ҳоси етиштиришда уларни етиштириш технологиясини минтақа тупроқ-иқлим шароитидан келиб чиққан ҳолда такомиллаштириш долзарб муаммо ҳисобланади, чунки у азотли ўғитларни тежашга ва дуккаклик ўсимликлар хосилдорлигини 4 мартагача ошириш имкон беради. Лекин, ҳозирда ишлаб чиқариш талабларига жавоб берадиган азотфикатор бактериялар асосида инокулят республикамизда яратилмаган.
Шу сабабли туганак хосил қилувчи бактериялар асосида улар инокулятли биопрепаратини яратиш, микроэлементлар туганак бактериялар фаоллигига таъсирини ўрганиш орқали қўлланилаётган азотли ўғитлар меъёрини кескин камайтириш, тупроқ унумдорлигини ошириш, ресурстежамкор технологияни ишлаб чиқиш дуккаклик ўсимликлар етиштиришда долзарб муаммолар бўлиб ҳисобланади.