Тақризчилар: доцентлар Н

Одатда, инсон қарама-қаршиликларни енга бориб, ўз 
ривожланишида юқори босқичга кўтарилади ва кейинги 
босқичда ундан ҳам мураккаброқ қарама-қаршиликларни 
енгишга қодир мукаммал фаолият усулларини эгаллайди. 
Ички қарама-қаршиликлардан яна бири, ташқи нарса ва
ҳодисалар таъсири ва шахс интилиши ўртасидаги зиддият 
ҳисобланади. 
Ташқи қарама-қаршилик тарбия жараёни учун катта 
қийинчилик туғдиради. 
Масалан, мактаб қўяётган талаблар билан оила томонидан 
илгари сурилаётган талабларнинг (баъзан тушунмай, баъзан 
атайлаб) бир-бирига мос тушмаслиги оқибатида зиддият келиб 
чиқади. 
Шунингдек, тарбия жараёнини мураккаблаштирувчи яна 
бир қарама-қаршилик, бу ташкилий, мақсадли таъсир билан, 
ташқи 
стихияли 
таъсир 
ўртасидаги 
номувофиқлик. 
Ўқитувчилар томонидан болаларга талабларнинг бир хилда 
қўйилмаслиги ҳам тарбия жараёнида маълум зиддиятни 
келтириб чиқаради. 
Тарбия яхлит педагогик жараённинг бир тизими сифатида 
маълум қонуниятларга бўйсунади. 
Тарбия жараёнининг қонуниятлари: 
 1.
Тарбияланувчиларнинг фаолияти қанчалик ўйлаб, 
пухта ташкил этилган бўлса, уларнинг муомала, 
муносабатлари, умуман олганда, тарбия жараёни 
шунчалик самарали кечади. 
 2.
Тарбия жараёни шахс ички томонларига (руҳияти, 
ҳиссиётига) қанчалик тўғри, самарали таъсир кўрсатса, 
унинг натижаси шунчалик юқори бўлади. 
 3.
Тарбия жараёни ўзининг комплекс тизимида 
шахснинг вербал, сенсор ва ҳаракат жараёнларига 
таъсирини қанчалик кўп, мақсадга мувофиқ тарзда узвий 
ўтказа олса, баркамол шахс тарбияси шунчалик 
мукаммал амалга ошади. 

---

122