T k 1 Kommunikativ

2. Uyga vazifani so`rab baholash: 12 daqiqa og`zaki so`rov, daftarni tekshirish, tarqatma materiallar
1. Evolutsiya tiplari haqida nimalarni bilasiz?
2. Divergent evolutsiyaning mohiyatini tushuntiring.
3. Divergent evolutsiyaga misollar keltiring.
4. Konvergent evolutsiyaning mohiyatini izohlang.
5. Konvergent evolutsiyaning sababini misollar orqali tushuntiring.
6. Parellel evolutsiyaning mohiyatini tushuntiring.
3.Yangi mavzu bayoni:15 daqiqa
Atrof muhitning tarixiy davrlar mobaynida keng yoki tor doirada o‘zgarishi odatda organizmlar umumiy yoki xususiy moslanishlarini keltirib chiqargan. A. N. Seversov va I. Shmalgauzenlar biologik progressning asosiy yo‘nalishlari haqida mulohaza yuritib, uni aromorfoz, idioadaptatsiya umumiy degeneratsiya asosida bo‘lishini aniqladilar.
O‘simliklarning suv muhitidan quruqlikda yashashga, spora bilan ko‘payishdan urug‘dan ko‘payishga o‘tishi, yopiq urug‘lilarning kelib chiqishi, umurtqali hayvonlarda nerv sistemasi, qon aylanish, hazm qilish, nafas organlarining murakkablasha borishi, baliq lar,suvda ham quruqlikda yashovchilar, sudralib yuruvchilar, qushlar, sutemizuvchilar sinfl arining kelib chiqishi ham organik olam evolutsiyasining aromorfoz yo‘nalishida amalga oshgan.Idioadaptatsiya organizmlarni muayyan yashash sharoitiga moslashuviga yordam beradigan evolutsion o‘zgarishlardir. Hayvonlarda himoyarangi, mimikriya hodisasi, o‘simliklarda changlanish bo‘yicha xilma-xillik, meva va urug‘larni tarqalishi bilan bog‘liq moslanish idioadaptatsiyaga misol bo‘la oladi.Hasharotxo‘rlar turkumiga mansub hayvonlarning turli joylarda yashashga moslashganligi ham idioadaptatsiyaga misoldir .Umumiy degeneratsiya tarixiy jarayonda murakkab tuzilishdan oddiy tuzilishga o‘tishi Organik olam evolutsiyasiningbu yo‘nalishi organizmlarning o‘troq yoki parazit holda hayot kechirishiga moslashuvi uzviy aloqador .Odam parazitlari, cho‘chqa solityori, tasmasimon chuvalchanglarda ichak bo‘lmaydi, nerv sistemasi sodda tuzilgan, mustaqil harakatlanish deyarli yo‘q
.Hayvonlar va o‘simliklarning tarixiy rivojlanishida aromorfozlar idioadaptatsiyaga nisbatankam uchraydi. Shunga qaramay aromorfozlar organik olamning rivojlanishida doimo yangi, yuqori bosqich amalga oshganligini ifodalaydi. Aromorfoz yo‘nalishi tufayli tuzilishi murakkablashgan organizmlar ajdodlarga nisbatan yangi o‘zgargan muhitga ko‘proq moslashadilar. Bu moslashish evolutsiyaning idioadaptatsiya, ba’zan umumiy degeneratsiya yo‘nalishi bilan mustahkamlanib boradi.