«статистика» фанидан якуний назорат ишини бажариш тартиби

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

5-ВАРИАНТ
1-масала. Саноат корхоналари орасида олиб борилган 10 %ли танлама кузатиш (тасодифий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Завод №	Ҳақиқатда ишлаб чиқарилган маҳсулот, млн. сўм.	Маҳсулот ишлаб чиқаришга сарфланган умумий харажатлар, млн. сўм.
1	72	42
2	75	46
3	64	36
4	138	66
5	30	22
6	103	59
7	50	33
8	87	47
9	136	66
10	53	32
11	51	35
12	58	30
13	62	32
14	30	18
15	100	57
16	114	59
17	50	33
18	20	11
19	90	54
20	142	70
21	77	44
22	63	40
23	86	49
24	106	57
25	98	52

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
1. 1. Корхоналарни маҳсулот ишлалб чиқариш харажатлари бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Маҳсулот ишлаб чиқариш харажатлари асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0,997 эҳтимоллик даража билан ишлаб чиқариш харажатлари чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан ишлаб чиқариш харажатлари 60 млн. сўмдан ошадиган корхоналар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ҳажми ва ишлаб чиқариш харажатлари ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ҳажми ва ишлаб чиқариш харажатлари ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ҳажми ва ишлаб чиқариш харажатлари ўртасидаги ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. Аҳолининг тижорат банкларидаги жамғармалари тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Сана	Аҳоли жамғармалари, млн. сўм.
1.01	385
1.02.	457
1.03	560
1.04	583
1.05	608
1.06	698
1.07	901
1.08	944
1.09	1083
1.10	1286
1.11	1305
1.12	1368
1.01 (кейинги йил)	1536

Аҳолининг тижорат банкларидаги жамғармаларининг динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Аҳолининг тижорат банкларидаги жамғармаларининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб аҳолининг тижорат банкларидаги жамғармаларининг кейинги 5 йилдаги қийматини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. Миллий иқтисодиёт бўйича аҳоли даромадлари тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Бир ҳафтадаги ўртача пулли даромад, минг сўм	Аҳоли сони йил бошига нисбатан, минг киши
200 гача	9293,8
200-400	5102,9
400-600	4038,4
600-800	4603,5
800-1000	2273,4
1000-1200	709,1

Жадвал маълумотлари асосида: 1) вариация кўрсаткичларини ҳисобланг; 2) мода, медиана кўрсаткичларини аниқланг ва хулсосалар қилинг.
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Корхоналар	Цехлар сони	Корхонада ишлаб чиқарилган маҳсулот, млн. сўм	1 та цехга тўғри келувчи ишчиларнинг ўртача сони, киши	1 ишсининг электр билан қуролланганлик даражаси, кВт.соат	1 ишчининг меҳнат унумдорлиги, минг сўм
№	X	У	а	z	q
1	3	1800	200	100	3,0
2	2	1200	250	150	2,4
3	4	2400	600	120	1,0
4	7	2800	400	180	1,0

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

6-ВАРИАНТ
1-масала. Савдо дўконлари орасида олиб борилган 5 %ли танлама кузатиш (тасодий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Дўконларнинг т/р	Чакана савдо обороти, млн. сўм.	Муомала харажатлари, млн. сўм.
1	20	1,6.
2	59	3,8
3	83	4,7
4	47	3,9
5	25	1,5
6	39	2,7
7	51	3,4
8	41	3,0
9	64	4,5
10	43	3,7
11	57	3,9
12	47	2,9
13	28	1,8
14	67	3,9
15	74	3,8
16	56	3,7
17	34	2,7
18	56	2,9
19	70	4,0
20	59	3.7
21	27	1,7
22	38	2,8
23	46	4,0
24	53	3,9
25	66	4,0

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
1. 1. Дўконларни муомала харажатлари бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Муомала харажатлари асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0,954 эҳтимоллик даража билан муомала харажатлари чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан муомала харажатлари 3 млн. сўмдан ошадиган дўконлар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида чакана савдо обороти ва муомала харажатлари ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Чакана савдо обороти ва муомала харажатлари ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Чакана савдо обороти ва муомала харажатлари ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. Фирманинг ҳисоб-китоб рақамидаги пул маблағлари тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Сана	Фирманинг ҳисоб-китоб рақамидаги пул маблағлари, млрд. сўм.
1.01	1.79
1.02	2.04
1.03	2.40
1.04	2.83
1.05	3.06
1.06	3.56
1.07	4.03
1.08	4.32
1.09	5.04
1.10	5.44
1.11	5.82
1.12	6.08
1.01 (кейинги йил)	7.02

Фирманинг ҳисоб-китоб рақамидаги пул маблағлари динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртачаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Фирманинг ҳисоб-китоб рақамидаги қолдиқ пул маблағларининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб пул маблағларининг кейинги 5 йилдаги ҳажмини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. А ҳудудда жойлашган банклар тўғрисида қуйидаги маълумотлар берилган:

Банларнинг устав жамғармаси, млрд. сўм	Жамига нисбатан фоиз ҳисобида
100 гача	2
100-300	5
300-500	6
500-700	7
700-1000	12
1000-3000	28
3000-5000	18

Жадвал маълумотлари асосида: 1) вариация кўрсаткичларини ҳисобланг; 2) мода, медиана кўрсаткичларини аниқланг ва хулсосалар қилинг.
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Бригадалар	Бригадалардаги ишчилар сони, киши	1 ишчининг ишлаган соатлари	1 ишчининг 1 соатда ишлаб чиқарган маҳсулоти, дона	1 та маҳсулот ишлаб чиқариш учун сарфланган хом-ашё, кг.	1 ишчининг иш ҳақи, минг сўм
	k	z	а	с	Р
1	20	7,7	3	110	112,0
2	15	7,5	2	105	115,0
3	25	8,0	4	90	118,0