«статистика» фанидан якуний назорат ишини бажариш тартиби

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

7-ВАРИАНТ
1-масала. Саноат корхонасида тасодифий такрорланмайдиган усулда танлаб олинган 250 та ёш токарлар тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Токарлар т/р	Корхонада ишлаш стажи, йил	Нормани бажариш фоизи, %
1	2	80
2	1	83
3	2	96
4	3	90
5	2	95
6	3	98
7	3	100
8	2	110
9	4	110
10	5	112
11	5	113
12	4	113
13	3	123
14	5	99
15	6	128
16	4	122
17	6	107
18	4	132
19	4	120
20	4	136
21	5	147
22	7	158
23	7	163
24	6	125
25	3	150

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
1. Ишчиларнинг нормани бажариш фоизи бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Ишчиларнинг нормани бажариш фоизи асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0,954 эҳтимоллик даража билан нормани бажариш фоизининг чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан нормани 100 %дан кам бажарган ишчилар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ишчиларнинг иш стажи ва нормани бажариш фоизи ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ишчиларнинг иш стажи ва нормани бажариш фоизи ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ишчиларнинг иш стажи ва нормани бажариш фоизи ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. Товуқ фермасида тухум ишлаб чиқариш тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Йиллар	Тухум ишлаб чиқариш, млн. дона
1983	56,2
1984	61,2
1985	64,5
1986	65,8
1987	67,8
1988	69,0
1989	71.5
1990	73,4
1991	72,1
1992	70,8
1993	70,6
1994	69,3
1995	65,4
1996	65,8
1997	68,4

Тухум ишлаб чиқариш динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Тухум ишлаб чиқаришнинг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб тухум ишлаб чиқаришнинг кейинги 5 йилдаги ҳажмини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. Бригадалар бўйича деталларни қайта ишлашга сарфланган вақт бўйича маълумотлар берилган. Ушбу маълумотлар асосида 1) вариация кўрсаткичларини ҳисобланг; 2) мода, медиана кўрсаткичларини аниқланг ва хулосалар қилинг.

Бригадалар	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
	Деталларни қайта ишлаш учун сарфланган вақт, минут
1	74	86	112	116	132	134	155	183	-	-
2	108	113	114	121	122	126	130	132	135	139

Жадвал маълумотлари асосида:
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Факультет	Талабалар сони, киши	Гуруҳдаги талабалар сони, киши	Сессия бўйича ўртача балл	Факультет аълочилари, %	Семестр давомидаги дам олиш кечалари сони
	X	У	Р	z	q
ЮФ	500	25	4,2	28	3
ГФ	250	35	4,3	35	5
БФ	200	30	4,5	25	2
ИФ	750	28	3,9	20	3

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

8-ВАРИАНТ
1-масала. Фермер хўжаликлари орасида олиб борилган 5 %ли танлама кузатиш (тасодий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Фермер хўжалик №	Йил давомида 1 сигирдан соғиб олинган сут, ц.	Йил давомида 1 сигирни боқишга сарфланган харажатлар, ц.т емиш бирлиги
1	33	40
2	32	38
3	35	39
4	28	43
5	39	41
6	45	44
7	35	40
8	32	38
9	36	39
10	35	39
11	40	42
12	43	42
13	44	43
14	43	43
15	44	43
16	40	40
17	37	40
18	34	37
19	36	37
20	39	41
21	35	40
22	37	40
23	38	41
24	40	41
25	45	41

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
I.1. 1 сигирдан бир кунда соғиб олинган сут ҳажми бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. 1 сигирдан бир кунда соғиб олинган сут ҳажми бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II.1. 0,954 эҳтимоллик даража билан 1 сигирдан бир йилда соғиб олинган сут ҳажми чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан 1 сигирдан бир йилда соғиб олинган сут ҳажми 40 центнердан ошадиган фермерлар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида концентратлашган ем улуши ва 1 сигирдан бир кунда соғиб олинган сут ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Концентратлашган ем улуши ва 1 сигирдан бир кунда соғиб олинган сут ҳажми ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Концентратлашган ем улуши ва 1 сигирдан бир кунда соғиб олинган сут ҳажми ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала.
Ҳудуд аҳолисини шахсий автотранспорт билан таъминланганлиги тўғрисидаги қуйидаги маълумотлар берилган:

Йиллар	Аҳолини шахсий автотранспорт билан таъминланганлиги (ҳар 1000 кишига)
1993	45,0
1994	42,2
1995	48,9
1996	54,3
1997	56,8
1998	53,7
1999	63,4
2000	69,2
2001	70,1
2002	66,2
2003	92,6
2004	115,5
2005	102,9
2006	142,7
2007	164,3

Ҳудуд аҳолисини шахсий автотранспорт билан таъминланганлик динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Аҳолини шахсий автотранспорт билан таъминланганлигининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб Аҳолини шахсий автотранспорт билан таъминланганлигининг кейинги 7 йилдаги ҳажмини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. Шаҳар дўконларида сотилаётган озиқ-овқат маҳсулотлари тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд.

Озиқ-овқат маҳсулотлари, млн. сўм	40-50	50-60	60-70	70-80	80-90	90-100	100-110	110-120	120-130	130-140
Дўконлар сони	2	4	7	10	15	20	22	11	6	3

Жадвал маълумотлари асосида: 1) вариация кўрсаткичларини ҳисобланг; 2) мода, медиана кўрсаткичларини аниқланг ва хулосалар қилинг.
4-масала.
2 йилда автомобилларни таъмирлаш устахонаси тўғрисида қуйидаги маълумотлар кетирилган:

Таъмирланадиган қисмлар гуруҳи	Бажарилган таъмирлаш (дона)		Бир таъмирлашни амалга ошириш вақти (соат)		Бир соатлик иш учун ҳақ (сўм.)
	Ҳисобот	Базис	Ҳисобот	Базис	Ҳисобот	Базис
Моторлар	2000	1500	15	10	80	70
Корпуслар	2500	2200	3	3	50	50
Шассилар	4000	3000	7	6	60	50