«статистика» фанидан якуний назорат ишини бажариш тартиби

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

13-ВАРИАНТ


1-масала. Саноат корхоналари орасида олиб борилган 5 %ли танлама кузатиш (тасодий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Ишчиларнинг т/р	Бир ойлик иш ҳақи, минг сўм.	Умумий иш стажи, йил
1	140	7
2	150	24
3	160	23
4	180	18
5	110	14
6	120	33
7	130	14
8	140	4
9	130	18
10	120	10
11	120	12
12	130	22
13	180	10
14	190	33
15	180	1
16	110	18
17	110	7
18	190	1
19	200	32
20	110	3
21	160	11
22	180	24
23	170	26
24	140	16
25	130	16

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
1. 1. Ишчиларнинг иш ҳақи бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Ишчиларнинг иш ҳақи асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0,997 эҳтимоллик даража билан ишчиларнинг иш ҳақи чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан иш ҳақи 150 минг сўмдан ошадиган ишчилар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ишчиларнинг иш стажи ва иш ҳақи ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ишчиларнинг иш стажи ва иш ҳақи ҳажми ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ишчиларнинг иш стажи ва иш ҳақи ҳажми ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. Шаҳарда бажарилган қурилиш монтаж ишлари ҳажми тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Йиллар	Бажарилган қурилиш монтаж ишлари, млрд. сўм.
1983	470
1984	465
1985	467
1986	496
1987	503
1988	554
1989	588
1990	508
1991	498
1992	456
1993	473
1994	488
1995	498
1996	516
1997	521

Шаҳарда бажарилган қурилиш монтаж ишлари ҳажми динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Бажарилган қурилиш монтаж ишлари ҳажмининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб бажарилган қурилиш монтаж ишларининг кейинги 5 йилдаги ҳажмини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. Миллий иқтисодиёт бўйича аҳоли даромадлари тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Бир ойдаги ўртача пулли даромад, минг сўм	Ащоли сони йил бошига нисбатан, минг киши
100 гача	3,9
100-200	28,5
200-300	32,1
300-400	33,4
400-500	28,8
500дан юқори	24,3

Жадвал маълумотлари асосида: 1) вариация кўрсаткичларини ҳисобланг; 2) мода, медиана кўрсаткичларини аниқланг ва хулсосалар қилинг.
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Боғчалар	Болалар сони, киши		Боғчада бир ойдаги иш кунлари	1 иш кунининг давомийлиги, соат.	1 та тарбияига тўғҳри келадиган болалар сони, киши
	жами	1 та гуруҳда
№	Z	Р	а	q	У
14	100	25	25	18	20
15	120	24	25	10	25
16	120	20	30	12	17

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

14-ВАРИАНТ
1-масала. Саноат корхоналари орасида олиб борилган 10 %ли танлама кузатиш (тасодифий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Завод №	Ҳақиқатда ишлаб чиқарилган маҳсулот, млн. сўм.	Маҳсулот ишлаб чиқаришга сарфланган умумий харажатлар, млн. сўм.
1	72	42
2	75	46
3	64	36
4	138	66
5	30	22
6	103	59
7	50	33
8	87	47
9	136	66
10	53	32
11	51	35
12	58	30
13	62	32
14	30	18
15	100	57
16	114	59
17	50	33
18	20	11
19	90	54
20	142	70
21	77	44
22	63	40
23	86	49
24	106	57
25	98	52

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
1. 1. Корхоналарни маҳсулот ишлалб чиқариш харажатлари бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Маҳсулот ишлаб чиқариш харажатлари асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0,997 эҳтимоллик даража билан ишлаб чиқариш харажатлари чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан ишлаб чиқариш харажатлари 60 млн. сўмдан ошадиган корхоналар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ҳажми ва ишлаб чиқариш харажатлари ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ҳажми ва ишлаб чиқариш харажатлари ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ҳажми ва ишлаб чиқариш харажатлари ўртасидаги ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. Аҳолининг тижорат банкларидаги жамғармалари тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Дата	Аҳоли жамғармалари, млн. сўм.
1.01	385
1.02.	457
1.03	560
1.04	583
1.05	608
1.06	698
1.07	901
1.08	944
1.09	1083
1.10	1286
1.11	1305
1.12	1368
1.01 (кейинги йил)	1536

Аҳолининг тижорат банкларидаги жамғармаларининг динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Аҳолининг тижорат банкларидаги жамғармаларининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб аҳолининг тижорат банкларидаги жамғармаларининг кейинги 5 йилдаги қийматини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. Миллий иқтисодиёт бўйича аҳоли даромадлари тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Бир ойдаги ўртача пулли даромад, минг сым	Аҳоли сони йил бошига нисбатан, минг киши
200 гача	9293,8
200-400	5102,9
400-600	4038,4
600-800	4603,5
800-1000	2273,4
1000-1200	709,1

Жадвал маълумотлари асосида: 1) вариация кўрсаткичларини ҳисобланг; 2) мода, медиана кўрсаткичларини аниқланг ва хулсосалар қилинг.
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Корхоналар	Цехлар сони	Корхонада ишлаб чиқарилган маҳсулот, млн. сўм	1 та цехга тўғри келувчи ишчиларнинг ўртача сони, киши	1 ишсининг электр билан қуролланганлик даражаси, кВт.соат	1 ишчининг меҳнат унумдорлиги, минг сўм
№	X	У	а	z	q
1	3	1800	200	100	3,0
2	2	1200	250	150	2,4
3	4	2400	600	120	1,0
4	7	2800	400	180	1,0