«статистика» фанидан якуний назорат ишини бажариш тартиби

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

3 ВАРИАНТ
1-масала. Тижорат банклари орасида олиб борилган 10 %ли танлама кузатиш (тасодий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Банк №	Ходимлар сони	Фойда, млн. сўм.
1	103	30
2	102	30
3	315	150
4	300	130
5	220	110
6	196	30
7	270	130
8	374	160
9	431	80
10	192	40
11	319	140
12	203	20
13	210	90
14	303	100
15	500	110
16	700	140
17	177	60
18	256	120
19	145	30
20	162	50
21	121	40
22	136	40
23	157	60
24	320	170
25	297	110

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
1. 1. . Банкларни фойда ҳажми бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Фойда ҳажми асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0.957 эҳтимоллик даража билан ўртача фойда ҳажмининг чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан фойда ҳажми 30 млн. сўмдан ошадиган банклар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ходимлар сони ва олинган фойда ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ходимлар сони ва олинган фойда ҳажми ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ходимлар сони ва олинган фойда ҳажми ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-мсала. Шаҳар дўконларида таққослама баҳолардаги чакана савдо ҳажми тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Йиллар	Товароборот ҳажми, таққослама баҳоларда, млн. сўм.
1983	458
1984	463
1985	467
1996	503
1987	554
1988	568
1989	520
1990	569
1991	536
1992	645
1993	610
1994	603
1995	605
1996	609
1997	618

Шаҳар дўконларида сотилган товарлар қийматининг динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Чакана савдо товароборот ҳажми динамикасининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб ишлаб чиқарилаётган чакана савдо товароборотининг кейинги 5 йилдаги қийматини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. Ишчиларнинг иш ҳақи миқдори бўйича гуруҳланиши тўғрисидаги қуйидаги маълумотлар берилган.

Иш ҳақи, долл.	Ишчилар улуши, жамига нисбатан фоиз ҳисобида
120-140	5
140-160	12
160-180	18
180-200	26
200-220	25
220-240	7
240-260	4
260-280	3
120-140	5
140-160	12

Жадвал маълумотлари асосида мода, медина ва вариация кўрсаткичларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Заводлар	Ишчилар сони, киши	Ишлаётганлар сонида ишчилар улуши, %	Бир ишчи томонидан ишланган кунларнинг ўртача сони	Ҳақиқатда ишлаб чиқарилган маҳсулот, сўм.	Бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот, сўм.
№	X	У	k	Z	с
1	270	70	24	80000	423,0
2	150	80	25	15000	125,0
3	200	73	23	20000	136,0

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

4-ВАРИАНТ


1-масала. Саноат корхоналари орасида олиб борилган 5 %ли танлама кузатиш (тасодий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Ишчиларнинг т/р	Бир ойлик иш ҳақи, минг сўм.	Умумий иш стажи, йил
1	140	7
2	150	24
3	160	23
4	180	18
5	110	14
6	120	33
7	130	14
8	140	4
9	130	18
10	120	10
11	120	12
12	130	22
13	180	10
14	190	33
15	180	1
16	110	18
17	110	7
18	190	1
19	200	32
20	110	3
21	160	11
22	180	24
23	170	26
24	140	16
25	130	16

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
1. 1. Ишчиларнинг иш ҳақи бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Ишчиларнинг иш ҳақи асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0,997 эҳтимоллик даража билан ишчиларнинг иш ҳақи чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан иш ҳақи 150 минг сўмдан ошадиган ишчилар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ишчиларнинг иш стажи ва иш ҳақи ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ишчиларнинг иш стажи ва иш ҳақи ҳажми ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ишчиларнинг иш стажи ва иш ҳақи ҳажми ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. Шаҳарда бажарилган қурилиш монтаж ишлари ҳажми тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Йиллар	Бажарилган қурилиш монтаж ишлари, млрд. сўм.
1983	470
1984	465
1985	467
1986	496
1987	503
1988	554
1989	588
1990	508
1991	498
1992	456
1993	473
1994	488
1995	498
1996	516
1997	521

Шаҳарда бажарилган қурилиш монтаж ишлари ҳажми динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Бажарилган қурилиш монтаж ишлари ҳажмининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб бажарилган қурилиш монтаж ишларининг кейинги 5 йилдаги ҳажмини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. Миллий иқтисодиёт бўйича аҳоли даромадлари тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Кунлик ўртача пулли даромад, долл.	Аҳоли сони йил бошига нисбатан, минг киши
10 гача	2,9
10-20	18,5
20-30	22,1
30-40	23,4
40-50	18,8
50 дан юқори	14,3

Жадвал маълумотлари асосида: 1) вариация кўрсаткичларини ҳисобланг; 2) мода, медиана кўрсаткичларини аниқланг ва хулсосалар қилинг.
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Боғчалар	Болалар сони, киши		Боғчада бир ойдаги иш кунлари	1 иш кунининг давомийлиги, соат.	1 та тарбияига тўғҳри келадиган болалар сони, киши
	жами	1 та гуруҳда
№	Z	Р	а	q	У
14	100	25	25	18	20
15	120	24	25	10	25
16	120	20	30	12	17