Спорт психологияси 1-маъруза спорт психологиясининг

7. “Мураббий-спортчи” тизимидаги муносабатларнинг
хусусиятлари
“Мураббий – спортчи” муносабатларини шакллантирувчи омиллар:
• Фаолият вазифалари;
• Қадриятлар тизими ва мураббий эҳтиёжлари;
• Мураббий ва спортчиларнинг ўзаро муносабатлари тўғрисидаги тасаввурлари.

Албатта мураббий муайян спорт тури талабларига жавоб берадиган ўқувчиларни танлаб олиши лозим. У амалда мураббийнинг барча концепциялари ва фикрларини, режалари ҳамда орзу—умидларини рўёбга чиқара олиш қобилиятига эга бўлган, унинг жамиятда янада юқорироқ мақомга эришиш борасидаги ўз эҳтиёжларини қондиришига ёрдам бера оладиган ўқувчиларни танлаб олади. Мураббийнинг ўз ўқувчиларини идрок қилиши шаклига таъсир қулувчи омиллар қуйидагилардан иборат: жинси, ёши, уларнинг спорт маҳорати даражаси ва ҳоказолар.

Ушбу муаммони шунингдек спортчининг ўз мураббийсига нисбатан муносабатлари нуқтаи назаридан ҳам кўриб чиқиш лозим. Бундай муносабатларнинг асосий жиҳатларидан бири спортчининг ёши ҳисобланади.
Дарҳақиқат, психологларнинг тажрибаси шуни кўрсата-
дики, спортда эндигина илк қадамни ташлаётган ўспирин учун, унинг мураббийси профессионал жиҳатдан қай даражада билимдон эканлигини баҳолаш жуда мушкулдир. Бундай ҳолларда спортчи ўз мураббийсига биринчи навбатда шахс сифатида баҳо беради, бинобарин у қуйидагиларни яхши тушунади: унинг мураббийси меҳрибонми ёки қаттиққўлми, у болаларни яхши кўрадими, у ҳазил қилиши мумкинми ёки доимо жиддийми, атрофдагиларга ҳурмат билан муносабатда бўладими ва хоказолар.
Кейинчалик спортчиларнинг ўз мураббийларига нисбатан муносабатларига уларнинг эҳтиёжлари, мотивлари, йўналишлари ҳамда машғулотлар жараёнида мураббийлар томонидан шакллантириладиган омиллар—қадриятлар тизими таъсир кўрсатади. Демак, кейинги босқичларда ўқувчиларнинг ўз мураббийларига нисбатан муносабатлари бевосита мураббийнинг ўзига ва унинг фаолиятига боғлиқ бўлиб қолади.


13,14,15,16- маъруза
СПОРТ ФАОЛИЯТИНИНГ ИЖТИМОИЙ–ПСИХОЛОГИК ОМИЛЛАРИ