«Soha iqtisodoyoti va menejment» fanidan Ma’ruzalar tuplami Nukus-2020 Ma’ruza 1

Asosiy va aylanma fondlarning sifat ta’rifi.

Farklovchi belgilar	Asosiy fondlar	Aylanma fondlar
Ishlab chikarish jarayo- nida katnashish turi Ishlab chikarish jarayo- nida katnashish xususiyati	Mexnat vositasi sifatida Ishlab chikarish ja- rayonida kup marta katnashadi	Mexnat buyumlari sifatida Ishlab chikarish-ning xar bir yangi tsiklida tula iste’-mol kilinadi (bir marta katnashadi)
Tayyor maxsulotga kiy- matini utkazish usuli	Tayyor maxsulotga butun xizmat mud-dati davomida emi- rilgan qiymatini ayrim kismlarga bulib utkazadi	Tayyor maxsulotga uz qiymatini tula va bir yula utkazadi
Natural shaklining Uzgarishi	Xizmat muddatining oxirigacha uz natu-ral shaklini saklab koladi	Natural shaklini saklab kolmaydi. Uzining jismoniy shaklini, kupincha moddiy tarkibini xam bir yula uzgartiradi

Sanoatning asosiy fondlari mexnat vositalari bulib,ular ishlab chikarish jarayonida kup marta katnashadi va sekin-asta emirilgan sayin uz qiymatini ishlab chikarilayotgan maxsulotga utkazib boradi,xamda uz natural shaklini saklab koladi.

Xizmat muddati bir yildan kam bulgan mexnat vositalari asosiy fondlarga kiritilmaydi.
Aylanma ishlab chikarish fondlar bir ishlab chikarish jarayonida uz qiymatini tayyor maxsulotga tula-tukis utkazadi xamda uzining moddiy shaklini batamom uzgatiradi.
Konchilik sanoati korxonalarida turli mexnat vositalaridan foydalaniladi.Ular yordamida mexnat buyumiga ta’sir kilinadi va mexnat buyumlari inson talablarini kondiradigan xolga keltiriladi.