«Soha iqtisodoyoti va menejment» fanidan Ma’ruzalar tuplami Nukus-2020 Ma’ruza 1

Konchilik iqtisodiyoti fanining predmeti mazmuni, vazifalari va boshka fanlar bilan alokasi

Jamiyat rivojlanish ob’ektiv konunlarini konchilik sanoati tarmoklaridagi ta’siri va namoen bulish shakllarini mazkur tarmokga xos bulgan xususiyatlarini inobatga olgan xolda urganish “Konchilik sanoati iqtisodiyoti fani” fanining predmeti xisoblanadi.

“Konchilik sanoati iqtisodieti fani” iqtisodiy bilim asoslari, falsafa fanlariga asoslangan xolda kupgina iqtisodiy (sanoat iqtisodieti, buxgalteriya xisobi, moliya, iqtisodiy kibernetika, statistika) fanlari va konchi muxandisni shakllantiruvchi mutaxassislikka oid bir kator texnikaviy va boshka fanlar bilan uzviy boglikdir.
Fanni urganishdan kuzlangan maksad bulajak konchi muxandislar tomonidan bozor iqtisodieti munosabatlari sharoitida xalk xujaligi rivojlanishining iqtisodiy konun va konuniyatlarini konchilik sanoati rivojlanishiga kursatadigan ta’sirini urganish, konchilik iqtisodietini uziga xos xususiyatlarini tafakkur kilish va konchilik korxonalarini ishlab chikarish samaradorligini kutarishga oid iqtisodiy bilimlarni puxta uzlashtirishdan iborat.
Fanning vazifalari konchilik sanoatining ijtimoiy-iqtisodiy tarakkietining jadallashtirishni ob’ektiv sharoitlari va bozor iqtisodietiga utish davrida Respublika xukumatini iqtisodiy siesatining muxim yunalishlari orkali aniklanadi. Ulardan eng asosiylari kuyidagilardir:

• 
  Konchilik sanoatining xalk xujaligini rivojlantirishdagi tutgan urni, respublika konchilik sanoatining mineral xam ashyo resurslari , joylanishi va istikbollarini urganish;
  
• 
  Konchilik sanoatining ishlab chikarish fondlari, ularning xozirgi vaktdagi xolati va ishlab chikarishda foydalanish darajasi va foydalanish samaradorligini oshirish omillarini bilish;
  
• 
  Konchilik sanoatining asosiy iqtisodiy kursatkichlari, ularning xozirgi vaktdagi xolati va ishlab chikarish yunalishlarini urganish;
  
• 
  Konchilik korxonalarini kompleks mexanizatsiyalash va avtomatlashtirishning iqtisodiy samaradorligini, uni aniklash usullarini urganish;
  
• 
  Bozor iqtisodieti sharoitida baxo, foyda va rentabellik, ularni aniklash usullari xamda bu kursatkichlarning konchilik korxonasi faoliyatidagi axamiyatini urganish;
  
• 
  Konchilik iqtisodieti fanining bozor iqtisodietiga utish munosabati bilan uning tarakkiy ettirilishi yullarini urganish.
  

Shu bilan birgalikda bu fanning vazifasi yangi texnika, texnologiya va mexnat xamda ish xakini tashkil kilishni takomillashtirish orkali mexnat unumdorligini tinmay oshirish yullarini urganishdir.
Konchilik sanoatini rivojlantirishdla kapital kurilishni tashkil kilish usullarini, kapital kuyilmalar strukturasini yaxshilash yullarini belgilash, kurilish muddatlarini kiskartirish va kurib bitkazilgan ob’ektlarni ishga tushirish koidalari tugrisida bilim berish va fanning yana bir vazifasi xisoblanadi.
Bu fanga konchilik sanoati ishlab chikarishni boshkarish, rejalashtirish usullarini shaklini taxlil kilish, tarmokning xususiyatlarini xisobga olib, u usullarini takomillashtirish yullarini aniklashni urganish taalluklidir.