«Soha iqtisodoyoti va menejment» fanidan Ma’ruzalar tuplami Nukus-2020 Ma’ruza 1



Download 0,51 Mb.
bet10/52
Sana23.02.2022
Hajmi0,51 Mb.
#178073
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   52
Bog'liq
Soha iqtisodiyoti va menejment maruza(1)

Asosiy fondlarning emirilishi.

Asosiy fondlarning emirilishi ulardan foydalanish davrida qiymatini tayyorlangan maxsulotga utib borishi natijasida asta-sekin uz qiymatlarini yukotib borishlari demakdir. Asosiy fondlar jismoniy va ma’naviy (iqtisodiy) emiriladi.Jismoniy emirilish asosiy fondlarni ishlash vaktida xam, ular bekor turganda xam (materiallar tarkibini atmosfera sharoitlari ta’sirida emirilish) sodir bulishi mumkin.


Asosiy fondlarning foizlarda aniklangan emirilish darajasi ularning xakikiy xizmat muddatini me’eriylik muddatga taksimlab xisoblanadi. Masalan, ekskavator karerda besh yil ishladi,uning me’eriylik ish muddati esa un yil,jismoniy emirilish 510.10050% ni tashkil etadi.
Jismoniy emirilishni aniklash asosiy fondlar koldik qiymatini aniklash va eskirib kolgan mashinalarning yangilariga almashtirishni rejalashtirish uchun zarur.
Mashina va uskunalar va boshka asosiy fondlar jismoniy emirilishdan tashkari ma’naviy emiriladi,uzining texnik ulchamlari va iqtisodiy samaradorligini jixatidan orkada koladi.
Ma’naviy emirilish asosiy fondlarning uz qiymatini zamonaviy sharoitda ularni xosil kilishda ijtimoiy zarur xarajatlarning kamayishi emirilishning birinchi shakli yoki ular qiymatining yanada unumlirok,tejamlirok va takomillashgan mashina va uskunalar yaratish xisobiga kamayishidir emirilishning ikkinchi shakli.
Birinchi shaklidagi ma’naviy emirilish Me1 ni kuyidagi ifodadan aniklash mumkin:
Ze-Zk.t.
Me1  ----- 100%
Ze
bunda:Zk.t. -ob’ektning kayta tiklanish qiymati.
Ikkinchi shaklidagi ma’naviy emirilish Me2 kuyidagicha aniklanadi:
Zya  Ze
Me2  Ze - (------ - ----- ) TyaUya
UyaTya - UeTya
bunda: Ze va Zya -eski va yangi uskunalar,mashinalarga tegishli dastlabki qiymatlar;
Ke va Uya- eski va yangi uskunalarga tegishli natural birliklardagi yillik ish unumi;
Te va Tya- eski va yangi uskuna mashinalar uchun belgilangan
tegishli me’eriy xizmat muddati,yillar bilan ulchangan.
Kuyidagi ifoda erdamida ma’naviy emirilishning xar ikkala shakli buyicha emirilish darajasini aniklash mumkin:
Zk.t. Ue
Ze----- 100
Uya
Me ---
Ze
Bunda Zk.t.- eski bilan uxshash bulgan,yanada yukorirok ish unumiga ega yangi ob’ektning tiklanish qiymati.
Asosiy fondlardan foydalanish davrida emirilish xisobiga uz qiymatlarini asta-sekin tayyorlangan maxsulotga utkazib borishga asosiy fondlarni amortizatsiyasi deyiladi.



Download 0,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   52




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish