Шодиев акбар ашурович бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Пул эквивалентларини ҳисобга олиш.
Корхонада мавжуд бўлган пул эквивалентларини ҳисобга олиш учун 5610 - «Пул эквивалентлари» ҳисобварағи мўлжалланган.
Пул эквивалентлири пул маблағларига алмаштириладиган активлардир. Уларга хазина векселлари, тижорат қоғозлари, депозит сертификатлари мисол бўлади.
Хазина векселлари - бу муомалага чиқарилгандан кейин бир йилдан кам муддатда қайтариладиган хукуматнинг фоизсиз мажбуриятларидир. Улар чегирма билан сотилади ва ўз вақтида тўланади. Тўлаш қиймати ва чиқарилиш қиймати ўртасидаги фарқ харидорнинг даромади бўлади.
Тижорат қоғозлари - корпорациялар томонидан чиқарилган ўзининг қисқа муддатли пул маблағларига бўлган эхтиёжларини молиялаштирувчи маблағлардир.
Депозит сертификатлари - тезда талаб қилиб олиш мумкин бўлмаган депозит сертификатлари ёки банк депозитлари муомаласидан чиқариш йўли билан тўланиши мумкин.
Пул эквивалентлари сотиб олинганда 5610 - «Пул эквивалентлари» ҳисобварағининг дебети, 5110 - «Ҳисоб-китоб» ҳисобварағи, 5210-5220 - «Валюта ҳисобварақлари» ҳисобварақларининг кредити билан корреспонденцияда ёзувлар амалга оширилади.
ЙЎЛДАГИ ПУЛ МАБЛАҒЛАРИНИ ҲИСОБГА ОЛИШ
Корхоналарда сақлаш жойидан чиқиб кетган, аммо мўлжалланган жойига етиб бормаган пул маблағлари алоҳида ҳисобварақларда ҳисобга олиб борилади. Ушбу муомалаларни ҳисобга олиш учун 5710 - «Йўлдаги пул маблағлари» ҳисобварағи мўлжалланган. Ушбу ҳисобварақ транзит хусусиятга эга бўлиб, маблағларнинг харакати устидан узлуксиз назоратни ўрнатиш учун боғловчилик вазифасини бажаради.
5710 - «Йўлдаги пул маблағлари» ҳисобварағида миллий ва хорижий валютадаги пул маблағларининг, яъни банк кассаларига корхонанинг ҳисоблашиш, валюта ёки бошқа ҳисоблашиш ҳисобварақларига ўтказиш учун киритилган, лекин ҳозирда белгиланган мақсадга ўтказилмаган пул суммаларининг мавжудлиги ва харакати ҳисобга олиб борилади.
5710 - «Йўлдаги пул маблағлари» ҳисобварағи бўйича аналитик ҳисоб ҳар бир ўтказма бўйича алоҳида юритилади.
1-мисол. Банкдаги ҳисобварақдан пул маблағларининг бошқа шахсларга ўтказилиши:
Д-т 5710 - «Йўлдаги пул маблағлари» ҳисобварағи
К-т 5110 - «Ҳисоб-китоб ҳисобварағи» ҳисобварағи
2-мисол. Йўлдаги пул маблағларининг кассага кирим қилиниши: