Sh. T. Otaboev t. I. Iskandarov kommunal gigiena

SUVNI FTORSIZLANTIRISH
Buning uchun bir qancha usul tavsiya etilgan. SHulardan ikkitasi, ya’ni cho’ktirish va fil’trlash usuli anchagina rivoj topgan. Jumladan, reagent usulda ftor moddasi shimilib suvdan ftor ajralib chiqadi. Bunda reagent sifatida yangi tayyorlangan alyuminiy gidrooksid yoki magniy gidroksiddan foydalaniladi. Bulardan tashqari, reagent yordamida suvni rangsizlantirish va tindirish ham mumkin.
Suvni alyumin oksidli fil’trdan o’tkazilganda yuqori natijaga erishish mumkin. Bu usul bilan ftorning suvdaga miqdorini hatto 1 mg dan kamga etkazish mumkin. Bu miqdor Davlat standarti talabiga to’g’ri keladi.
SUVNI CHUCHUKLANTIRISH
Ilmiy-texnika taraqqiyoti davrida aholini chuchuk suv bilan ta’minlash masalasi anchagina katta ahamiyatga ega bo’lib qoldi. Yer kurrasidagi eng katta suv hajmi 1,4 mlrd km ga teng. Ularning
98% i dengiz va okeanlarning sho’r suvlaridir. Yer sharidagi arid va yarim arid zonalar 60% ni tashkil qiladi. SHu sababli bu zonada yashaydigan aholining ko’pchiligi chuchuk suvga muhtoj.
Sobiq Ittifoqning janubiy regionlarida suv tanqisligi tufayli xalq xo’jaligi rivojlanishdan orqada qolmoqda. SHu rayonlarda yashovchi aholi yuqori minyerallashgan suvlarni iste’mol qilishga majbur bo’lmoqda. Masalan, Ukraina, O’rta Osiyo respublikalarining 1 mln dan ko’proq aholisi shunday suvlarni iste’mol qiladi. Uzoq vaqt minyerallashgan suv iste’mol qilish oqibatida organizmda jiddiy o’zgarishlar yuz berishi mumkin. Qon bosimining oshishi, entyerokolit, moddalar almashinuvining buzilishi va boshqalar shular jumlasidan.
Keyingi yillarda Orol bo’yi rayonlarida yashovchi aholi o’rtasida buyrak, siydik, o’t-tosh kasalliklarining ko’payib ketayotganligi, bolalar o’limining tobora ortib borayotganligi minyerallashgan suv iste’mol qilinishi oqibatida ro’y byerayotganligi hammaga ma’lum.
Olimlarning fikricha, kelajakda chuchuk suv miqdori bundan ham kamayib ketar ekan. SHu sababli asosiy diqqatni sho’r suvlarni chuchuk suvga aylantirib aholi talabini qondirishga qaratish zarur bo’lib qoldi.
Suvni chuchuklashtirishda elektroliz, distillyaciya, ion almashish, muzlatish va yuqori fil’trlash usullaridan foydalanilmoqda.