Ш. А. Сайдуллаев

Давлатнинг асосий ташқи функцияларига қуйидагиларни киритиш мумкин:

• 
  бошқа давлатлар ва халқаро ташкилотлар билан ҳамкорлик функцияси;
  
• 
  мудофаа функцияси.
  

Бошқа давлатлар ва халқаро ташкилотлар билан ҳамкорлик функцияси – бу давлатнинг иқтисодий, сиёсий, маданий ва бошқа муносабатларни ўрнатиш ва ривожлантиришга қаратилган фаолиятидир. Жамият ривожланишининг замонавий даражаси барча тараққий этган давлатларнинг иқтисодий, сиёсий ва маданий турмушини интеграциялаштириш, ҳар бир давлатнинг алоҳида ички муаммолари ҳамда бутун жаҳон ҳамжамияти муаммоларини янада самарали ҳал қилиш учун уларнинг умумий саъй-ҳаракатларини бирлаштиришни объектив равишда тақозо этади. Бундай ҳамкорлик интеграция масалаларига кенг ва ўзаро фойдали ёндашувни, нафақат муайян бир мамлакат, балки ҳамкорликнинг бошқа иштирокчилари манфаатларига ҳам жавоб берадиган рационал ечимларни умумий ҳаракатлар билан топа билишни назарда тутади.
Давлатлараро иқтисодий ҳамкорликда халқаро меҳнат тақсимоти, ишлаб чиқаришни кооперациялаштириш ва ихтисослаштириш, энг янги технологияларни айирбошлаш ва жорий этиш, товар айланишини мувофиқлаштириш, молия-кредит алоқаларини ривожлантириш муҳим ўрин тутади. Халқаро иқтисодий ҳамкорликни умумий мувофиқлаштиришни Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ва унинг ихтисослаштирилган муассасалари амалга оширади. Шунингдек, иқтисодий ҳамкорлик давлатлар ўртасидаги икки томонлама шартномалар асосида ҳам амалга оширилади.
Давлатларнинг сиёсий соҳадаги ҳамкорлиги давлат ҳокимиятининг барча тармоқларида, яъни парламентлараро, ҳукуматлараро миқёсда амалга оширилади. БМТ ҳозирги замон давлатларининг сиёсий манфаатларини мувофиқлаштирувчи асосий халқаро орган ҳисобланади. Низоларни, шу жумладан қуролли можароларни тартибга солиш масалалари билан БМТнинг доимий фаолият юритувчи органи – Хавфсизлик кенгаши шуғулланади. Унга халқаро тинчлик ва хавфсизликни сақлаш, давлатлараро муносабатларнинг турли соҳаларида ҳамкорликни ривожлантириш бўйича кенг ҳуқуқлар берилган.
Жаҳонда сиёсий барқарорлик ва хавфсизликни таъминлаш ишига минтақавий халқаро ташкилотлар Шанхай ҳамкорлик ташкилоти, Америка давлатлари ташкилоти ва бошқалар ҳам муносиб ҳисса қўшмоқда. Сиёсий хусусиятга эга бўлган кўпгина масалаларни давлатлар бевосита дипломатик йўл билан икки ёки кўп томонлама музокаралар асосида ҳал қилади.