Ш. А. Сайдуллаев

Давлатнинг вазифалари қуйидаги хусусиятларга эга:

• 
  функциянинг мавжуд бўлиши (амалга ошиши)ни тақозо этади;
  
• 
  унинг амалга ошишидан олдин юзага келади;
  
• 
  функцияга нисбатан объектив характерга эга;
  
• 
  функциянинг мазмунини белгилаб беради;
  
• 
  функциянинг шакл ва методларига таъсир қилади;
  
• 
  функциясиз давлатнинг бирорта ҳам вазифаси ҳал этилмайди;
  
• 
  битта функция орқали давлатнинг бир қатор вазифалари бажарилиши ёки аксинча бўлиши мумкин.
  

Давлат ва жамият тараққиётининг муайян босқичида улар олдига маълум бир вазифаларнинг қўйилиши тегишли функцияларни амалга ошириш заруратини келтириб чиқаради, чунки давлатнинг функциялари амалга оширилмаган тақдирда унинг вазифалари ҳам амалга ошмай қолади. Вазифа бир томондан маълум хусусиятга эга бўлмаган бирор-бир мақсадга эришиш заруратини, иккинчи томондан эса маълум фаолият турини амалга ошириш заруратини тақозо этади.
Вазифа ва функцияларнинг ўзаро нисбатида функциялар эмас, балки вазифалар ҳал қилувчи аҳамиятга эга бўлади. Вазифа бир томондан бирор-бир мақсадга эришиш, иккинчи томондан эса маълум фаолият турини амалга ошириш заруратини ўз ичига олади. Давлатнинг функциялари унинг вазифаларига боғлиқ бўлади, чунки вазифалар функцияларнинг мавжудлигини ва уларнинг мазмунини белгилайди, уларни амалга ошириш шакл ва усулларига таъсир кўрсатади. Функциялар мазмуни давлатнинг қандай фаолият олиб бораётганлиги, шу муҳитда бошқарув ҳаракатларини қай йўсинда юритаётганлиги, унинг тегишли органлари нима билан шуғулланаётганлигини кўрсатади.
4.3. ДАВЛАТ ФУНКЦИЯЛАРИНИ ТУРЛИ АСОСЛАРГА
КЎРА ТАСНИФЛАШ

Юридик адабиётларда давлат функцияларини таснифлашда бир хил ёндашув мавжуд эмас. Бунга сабаб тараққиётнинг турли босқичларида турган давлатлар мавжуд объектив шароитдан келиб чиққан ҳолда ўз олдига қўйган мақсад ва вазифаларнинг моҳиятига мос равишда фаолият юритишидир.

Давлат функциялари асосан қуйидаги тўрт асосий гуруҳга таснифланишини кўрсатиб ўтиш мумкин:
а) фаолият доираси бўйича;
б) амал қилишининг давомийлиги бўйича;
в) ижтимоий аҳамияти бўйича;
г) амалга ошириш шакллари бўйича.
Давлат функциялари фаолият доираси бўйича ички ва ташқи функцияларга бўлинади.

Ички функциялар давлатнинг ички вазифаларини ечишга йўналтирилган бўлиб, давлатнинг жамият ҳаёти устидан раҳбарлигини амалга оширишга қаратилган фаолиятининг асосий йўналишларини намоён қилади.