* * *
Abdulla Q ahhor — fikrga saxiy, so ‘zga xasis san ’atkor. Adib
asarlarining tili nafis va jozibadorligi, siqiq va obrazliligi bilan
a jra lib tu ra d i. « A b d u llan in g siqiqligi m enga ju d a yo qad i.
Abdulla boshqalar bir sahifada aytadigan gapni bir gapda aytib
q o ‘ya qoladi», — degan edi G ‘afur G ‘ulom. A bdulla Q ahhor
o ‘ziga ham, o ‘zgalarga ham nihoyatda talabchan yozuvchi edi.
U,
o d atd a, asar kitob b o ‘lib nashr etilgandan yoki sahnaga
q o ‘yilgandan keyin ham q o ‘lyozm a ustida ishlashni davom
ettirar edi69. «Sarob», «Q o‘shchinor chiroqlari», «Yangi yer»,
«Og‘riq tishlar», «Tobutdan tovush» kabi m ashhur asarlarning
yaratilish tarixi ham shundan dalolat beradi.
A bdulla Q a h h o r jo n k u y a r ijo d k o r sifatida adab iyo tnin g
sog‘lomligi va badiiy yuksakligi uchun izchil kurash olib bordi.
U adabiyotning kelajagi uchun jon kuydirar, yosh yozuvchilarni
tarbiyalab voyaga yetkazishni m uhim
deb bilar va bu sohada
b o s h q a y o z u v c h ila rg a n a m u n a k o ‘r s a ta r edi. A. Q a h h o r
a d a b iy o td a m a k ta b y a ra tg a n va S aid A h m a d , S h u h ra t,
O. Y o q u b o v , P.
Q o d iro v , O 1. U m a rb e k o v , E. V o h id o v ,
A. Oripov, 0 ‘. Hoshimov, U. Nazarov, Sh.
Xolmirzayev kabi
k o ‘plab shogirdlar yetishtirgan ustoz san ’atkordir70.
69 Qarang:
Abdulla Qahhor.
Asarlar, 1-tom, 29-bet.
70 Qarang: A bdulla Q ahhor zam ondoshlari xotirasida. — Т.: 1987.
246
M A Q SU D SHAYXZODA
(1908-1967)
M a q su d Shayxzo d a — fa y la su f sh o ir, u sta d ra m a tu rg ,
zabardast olim,
m ohir tarjim on, ehtirosli publitsist. U XX asr
o ‘zbek adabiyoti tarixida m unosib o ‘rin egallaydi.
M . Shayxzoda avvalo shoir sifatida m ashhur va m anzur,
uning she’riyati hozirjavobligi,
yangi ilkrlarga, chuqur falsafiy
um um lashm alarga va jozibali lirizmga boyligi, notiqlik uslubiga
xos b o ‘lgan k o ‘tarinki ruhi bilan ajralib turadi.
S h a y x z o d a a s a r la r in in g b a d iiy x u s u s iy a tla ri, e ste tik -
ta rb iy a v iy a h a m iy a ti a d a b iy ta n q id c h ilik va a d a b iy -
o tshunoslikda to ‘g ‘ri qayd etilgan. Oybek,
H am id Olimjon,
G ‘afur G ‘ulom, K. Y ashin, U yg‘un, Izzat Sulton, M irtem ir,
S h u h r a t k a b i ta n iq li y o z u v c h ila r a d ib ijo d in in g aso siy
xusu siyatlarin i ochiq k o ‘rsa tib b ergan lar. H am id O lim jon:
«Shayxzoda
fikrlar shoiridir, u siyosiy she’rlar y aratad ig an
sa n ’atkordir. Keng m a iu m o tli shoir ju d a qaltis m avzularda
asarlar yozadi va k o ‘pincha yaxshi natijalarga erishadi»71, —
deb t a ’k id la g a n b o ‘lsa, O ybek sh o ir a sa rla rin i tah lil etib,
quyidagicha xulosaga keladi: «Shayxzoda she’rlarining formasi
ra n g -b a ra n g d ir. U ru b o iy (falsafiy m azm u n d ag i t o ‘rtlik ),
ballada, poem a va lirik sh e’rlar form asidan foydalanadi. U
porloq va kutilm agan obrazlar yaratgan»72.
O z a rb a y jo n x a lq y o z u v c h isi M irz a I b ro h im o v h a m
M . S h a y x z o d a ijo d ig a y u k sa k b a h o b e rg a n . U « M a q su d
Shayxzoda zuvalasi she’riyat shu’lasi bilan yo ‘g‘rilgan
kuychi
Do'stlaringiz bilan baham: