Say d u lla m irzayev


« H o zirg i zam on da sichqon tu tm aydigan m ushuk ham odam ning



Download 9,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet178/296
Sana12.07.2022
Hajmi9,12 Mb.
#782854
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   296
Bog'liq
xx asr o\'zbek adabiyoti. mirzayev s

« H o zirg i zam on da sichqon tu tm aydigan m ushuk ham odam ning
ко ‘zig a хипик ко ‘rinadi
»,
— deydi.
M azk u r ko m ed iyan in g nom i ham , undagi o b raz larn in g
ism lari ham chuqur m a’no tashiydi. A. Q ah ho r asar nom ini 
«O g ‘riq tish lar» deb q o 'y a r ekan , Z a rg aro v , H u zu rjo n o v , 
X um orxon singari shaxslarning jam iy at uchun o g ‘riq tishlar 
ekanligiga ishora qiladi.
A. Q ahhor yaratgan satirik asarlarning eng o ‘tkiri, shubhasiz, 
« T o b u td a n to v u s h » (1962) k o m e d iy a s id ir. Bu py esa 
p o rax o ‘rlikka, tekinxo‘rlikka va m a ’naviy buzuqlikka qarshi 
kurash m avzusida yozilgan. A sarda poraxo ‘rlik, harom xo‘rlik 
va bem a’ni kayfu safo bilan um r k o ‘rishga odatlangan порок 
shaxslar sharm andayu sharm isor qilinadi. Halollik va to ‘g ‘riIik 
u lu g ia n a d i.
Bu satirik kom ediyada tasvirlangan voqea sho‘ro davridagi 
idora boshliqlaridan biri Suqsurov xonadonida b o iib o ‘tadi. 
P o ra x o ‘rlik va aysh-ishrat bilan kun o ‘tkazishga od atlan ib
qolgan bu oilaning jirkanch va tuban hayotini fosh etish asar 
su je tin in g a s o sin i ta s h k il e ta d i. D r a m a tu r g S u q s u ro v
xonadonidagi illatlarni ochib tashlash bilan p o ra x o ‘rlikning
244


yaram as illat ekanligini, hayotda hali ham uchrab turuvchi bu 
s a rq it o ‘lim g a m a h k u m e tilg a n lig i va to b u tg a tu sh is h i 
kerakligini k o ‘rsatib bergan.
Kom ediyada Suqsurov, Netayxon, Qori satirik obraz sifatida 
ustalik bilan tasvirlan g an . D ra m a tu rg bu satirik tip larn ing
jirkanch qiyofasini ko'rsatishd a o ‘z-o‘zini fosh qilish sa n ’atidan 
m ohirona foydalangan. Ana shunga k o ‘ra, Suqsurov pul desa 
m ukkasidan ketib, pul oldida or-nom usi va vijdonidan ham
kechuvchi p o ra x o ‘r sifatida r o ‘y-rost gavdalansa, N etayxon 
m ak k o r, ayyor, m o lp a ra st, sh arm -hayosiz, ikkiyuzlam achi 
sharm anda sifatida nam oyon b o ‘ladi.
K o m ed iy ad a O b id jo n , chol, k a p ita n N a v ro ‘zov singari 
obrazlar ham yaratilgan. U lar orqali dram aturg yuksak axloq, 
sof vijdon va halol m ehnat bilan yashovchi zam ondoshlarning 
qiyofasini k o ‘rsatib bergan. N etayxonning ukasi O bidjon — 
halol, pokiza kishi. U o ‘z atrofidagi hodisa-voqealarga halollik 
va xolisonalik nuqtai nazaridan yondashadi. Obidjon pochchasi 
Suqsurov va opasi N etayxonning qilm ishlariga n a fra t bilan 
qaraydi. U N etayxonga qarab: «Y o‘q, siz eringiz bilan birga 
allaqachonlar oigansizlar, eltib k o ‘mish qolgan, xolos! Sizning 
bu gaplaringiz tobutdan chiqqan tovushga o ‘xshaydi», — deydi.
« T o b u td a n to v u s h » — o ‘t k ir , h a y o tiy s a tir ik a s a r 
g ‘o y a v iy -b a d iiy b a q u v v a t k o m ed iy a. S h u n i ham esla tish
k e ra k k i, XX a srn in g 6 0 -y illa rid a bu k o m ed iy a v o q elik n i 
buzib, q o ra b o ‘y o q lard a k o ‘rsatuvchi a sar sifatida asossiz 
tanqid qilind i68 va sahnadan olib tashlandi. K eyinchalik bu 
x a to lik tu za tild i: 80-yillarda «T o bu td an tovush» q ay ta d a n
sahna yuzini.ko‘rdi va tom oshabinlarga m anzur b o ‘ldi.
A. Q ahhorning «Og‘riq tishlar», «Tobutdan tovush» satirik 
asarlari shaxsga sig‘inish va tu rg ‘unlik davrida yuzaga kelgan 
b o ‘lishiga qaram ay, d ram aturg o ‘sha davr ruhiga zid holda 
hayot haqiqatiga tik qaragan. Davr voqeligini b o ‘yab-bezab, 
asossiz m aqtash yo‘lidan emas. balki, bor haqiqatni ro ‘y-rost 
k o ‘rsa tish y o ‘lidan bo rg an . D em ak, A b d u lla Q a h h o r tom
m a ’nodagi rostgo‘y va jasoratli ijodkordir.

Download 9,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   174   175   176   177   178   179   180   181   ...   296




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish