SaqarTvelos teqnikuri universiteti biznes-inJineringis fakulteti ekonikuri kvlevis meTodebi


neokanteloba (neokantianoba)  da maqs veberi (veberianizmi)



Download 0,76 Mb.
bet11/62
Sana18.04.2017
Hajmi0,76 Mb.
#7013
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   62

3. neokanteloba (neokantianoba)  da maqs veberi (veberianizmi)


mivmarToT neokantelebs da maqs vebers. neokanteloba5 - umsxvilesi filosofiuri mimarTulebaa XIX s. germanuli sazogado-istoriuli azrovnebis istoriaSi. misi yvelaze cnobili warmomadgenlebia: v.vindelbandi, e.kasireri, g.rikerti.

es filosofebi pirvelad mecnierebis meTodologiis istoriaSi Seecadnen radikalurad gaemijnaT sabunebismetyvelo mecniereba („mecniereba bunebis Sesaxeb“) socialur mecnierebisgan („mecniereba kulturis“, „mecniereba sulis“ Sesaxeb). neokantelebis Tanaxmad, „mecniereba bunebis Sesaxeb“ gansxvavdeba „mecniereba kulturis“-gan, minimum ori niSniT: 1. kvlevis meTodis mixedviT; 2. Sesaswavli kanonebis tipis mixedviT.

sabunebismetyvelo mecnierebebi - es aris mecnierebebi „generalizirebadi“ meTodiT, da kanonebi, romlebsac isini adgenen - „nomoTetikuri“ kanonebia. pirveli dakavSirebulia meoresTan: nomoTetikuri kanonebi - es ganmeorebadi kanonebia, romlebis ganzogadoeba (generalizireba) SesaZlebelia Sesabamisi generalizirebadi meTodis meSveobiT. generalizerebadi meTodi - meTodi, romelic saSualebas iZleva gamovyoT movlenebis erTobliobidan maTTvis damaxasiaTebeli saerTo niSnebi. rogorc Sedegi, sabunebismetyvelo mecnierebebSi arsebobs sagnebis da movlenebis ganmeorebadi kavSiri; misi aRniSvna SesaZlebelia, rogorc „kanoni“ da kvleva xelmisawvdomi saSualebiT da instrumentebiT.

socialuri mecnierebebi ki piriqiT - es aris mecnierebebi „individualurizirebuli“ meTodiT, mimarTuli obieqtebis individualuri, gansakuTrebuli maxasiaTeblebis Sesaswavlad: es dakavSirebulia imasTan, rom socialuri movlenebi (pirvel rigSi istoriuli movlenebi) - warmoadgens Tavisi bunebiT ganumeorebel da unikalur movlenebs. im kanonTa tipi, romelSic es movlenebia, aRiniSneba rogorc „ideografikuli“, e.i. romelic mogviTxrobs gansakuTrebulze, erTaderTze, ganumeorebelze. msgavsi kanonebis safuZvels qmnis TiToeuli subieqtisTvis sakuTari, originaluri faseulobebis sistema, amasTanave, es yvela sistema erTnairad dasaSvebia da sabolood SeuTavsebelia erTmaneTTan. Sedegad, nebismieri mecnieris (an sazogadoebis nebismieri wevris) socialuri kanonebis interpretacia iqneba yovelTvis originaluri, sakuTari da sxvisi interpretaciisgan gansxvavebuli.

neokantelobis ideebi gaaRrmava da gadaamuSava im formad, romelic SemdgomSi gaxda klasikuri, cnobilma germanelma sociologma, filosofosma da ekonomistma maqs veberma (1864-1920).

m. veberis ZiriTadi naSromebi socialuri Semecnebis meTodologiaSi - statiebi: „socialur-mecnieruli da socialur-politikuri Semecnebis obieqturoba“, „kritikuli kvlevebi kulturis Sesaxeb logikis dargSi“, „azri „Tavisufleba Sefasebisgan“ sociologiur da ekonomikur mecnierebaSi“, „politika rogorc mowodeba da profesia“.6

am statiebidan pirvelSi („socialur-mecnieruli da socialur-politikuri Semecnebis obieqturoba“) veberma sakmaod gansazRvrulad Camoayaliba debuleba imis Sesaxeb, rom socialur mecnierebebSi nebismieri Tvalsazrisi warmoadgens „obieqturi“ azris da „subieqturi“ Sefasebis mecnieruli analizis sinTezs, romelic dakavSirebulia subieqtTan ama Tu im Sefasebis sistemis arsebobasTan, amasTanave yovelTvis rTulia imis gageba, Tu sad mTavrdeba „obieqturi mecniereba“ da iwyeba „subieqturi faseulobebi“.

„empiriuli socialuri mecnierebis sferoSi kulturaze imis gaazrebuli Semecneba, rac movlenebis nakadSi CvenTvis arsebiTia, dakavSirebulia ... specifikuri Tvalsazrisis gansxvavebulobis mudmiv gamoyenebasTan, romelic daskvniT etapze Seesabameba faseulobebis ideebs da warmoadgens ra adamianiseuli gaazrebuli qmedebebis elementebs, uSvebs empiriul konstantacias da Tanagancdas, magram ara dasabuTabas empiriuli masaliT Tavis mniSvnelobaSi. Semecnebis „obieqturoba“ socialuri mecnierebebis sferoSi xasiaTdeba imiT, rom empiriuli mocemuloba yovelTvis Seesabameba faseulobebis ideebs. ama Tu im doniT yvela CvenTvis damaxasiaTebeli rwmena umaRlesi faseulobebis ideebis zeempiriul mniSvnelobaSi, romelSic Cven vxedavT Cveni yofis azrs, aramc Tu ar uaryofs konkretuli Tvalsazrisis usazRvro cvlilebebs, aramed moicavs mas.“7

veberma „kritikul kvlevebSi“ kidev erTxel, sabolood gayo „kauzaluri (mizezobrivi) analizi“, dakavSirebuli „socialuri faqtis WeSmaritebis“ dadgenasTan, da individis „SefasebiT msjelobasTan“, romelic efuZneba mis faseulobebs.

„kauzaluri analizi arasdros ar iZleva individis SefasebiT msjelobas, xolo SefasebiTi msjeloba sulac ar aris kauzaluri ganmarteba“8.

Sedegad, pozitivizmis da marqsizmis Tvalsazrisi, romelic aerTianebs socialur da sabunebismetyevelo kanonebs erT saerTo rigSi, veberis Tanaxmad, aris ususuri. bunebis kanonebi SeiZleva obieqturad SevicnoT, radgan SemecnebiTi subieqti ar iyenebs maT gamokvlevebSi socialuri faseulobebis sakuTar sistemas, ris Sedegadac aq „subieqturi“ faqtiurad dayvanilia nulamde9. „sazogadoebis kanonebis“ mimarT ki realobis suraTi (axla saqme gvaqvs ukve socialur realobasTan) radikalurad icvleba: aq mkvlevari masSi „rTavs“ (realobis suraTSi) Tavis faseulobiT midrekilebebs (ideologiur, politikur, ekonomikur da a.S.), romlebic TiTqos „CarTulia“ socialur codnaSi da ama Tu im doniT qmnian mas subieqturs.

niSnavs Tu ara es, rom socialuri mecnierebidan srulad uCinardeba nebismieri obieqturi WeSmariteba - adamianisgan da msofliosgan sruliad damoukidebeli WeSmariteba? diax, da ara. diax, imitom rom adamianTa sazogadoebaSi subieqturi mikerZovebisgan sruliad damoukidebeli WeSmariteba ubralod ar arsebobs. SesaZlebelia mxolod WeSmaritebis intersubieqturi varianti - is, rasac SeTanxmebiT veZaxiT WeSmaritebas, is rac gamoxatavs zogad nebas an yvela adamianis, an maTi umravlesobis nebas. ara, imitom, rom obieqturi WeSmariteba rogorc faqtis WeSmariteba agrZelebs arsebobas: „pirveli msoflio omi daiwyo 1914 wels“, „brZola borodinosTan napoleonis da ruseTis armiaTa Soris kutuzovis meTaurobiT Sedga 1812 w. 26 agvistos“ da a.S. da a.S. magram, rogorc ki es WeSmariteba faqtis farglebs gareT gadis, misi interpretaciebis sferoSi moqmedebebSi Sedis subieqturi Sefasebebi. magaliTad, isev borodinos brZolis Sesaxeb: visi gamarjvebiT dasrulda igi - rusebis Tu frangebis? frangi istorikosebis umravlesoba amtkicebs, rom igi moigo napoleonma, imitom rom kutuzovi iZulebuli iyo ukan daexia. rusi istorikosebi ki darwmunebulebi arian, rom kutuzovs brZola ar waugia (Tumca man daixia, magram man SeinarCuna armia). Sedegad iyo „yaimi“, Tu SeiZleba am sityvis am konteqstSi gamoyeneba. gamodis, rom ZiriTadi dava midis interpretaciis da ara TviT faqtis irgvliv. SeiZleba Tu ara sxvadasxva interpretaciebis Serigeba? principSi, SeiZleba Tumca miRebuli Sedegi isev iqneba „intersubieqturi xelSekrulebis“ raRac varianti, vidre obieqturi WeSmariteba.

Sedegad, veberis da neokantelebis poziciam migviyvana socialur mecnierebebSi WeSmaritebis problemis radikalur gadaxedvamde. man mkvlevrebs ubiZga im mosazrebamde, rom socialur SemecnebaSi mniSvnelovania ara marto TviT Semecneba (WeSmaritebis Zebnis mxriv), aramed gagebac, (rogorc konsensusis Zieba WeSmaritebis interpretaciis irgvliv). amasTan dakavSirebiT marTebuli iqneba saubris dawyeba socialuri fenomenologiis da hermenevtikis Sesaxeb.


Download 0,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish