Sana: Fan: Milliy istiqlol g`oyasi va ma`naviyat asoslari Sinf

IV darsni mustahkamlash. Savol va topshiriqlar:

1 Qanday davlatni mustaqil deyish mumkin?

2. O'zbekiston qachon mustaqillikka erishdi?

3Istiqlol deganda nimani tushunasiz?

4Ota-bobolarimiz mustaqillik uchun qanday kurash olib borgan?

5Jadid bobolarimizning istiqlol haqidagi fikrlaridan misollar keltln
olasizmi?

6Suverenitet so'zining ma'nosini tushuntirib bering.

7Yurtimizda 90-yillar arafasida mustaqillik uchun bo'lgan kurash-
lar haqida gapirib bering.

8. Ozodlikka qanday erishiladi?

9. «Mustaqillik - bu awalo huquqdir» deganda nimani tushunasiz?

10Mustaqillik xalqimizga qanday huquq va imkoniyatlar bertli?

11Bizning Vatan oldidagi farzandlik burchimiz nimalardan iboral?

12Mustaqillik haqidagi biron-bir she'r yoki qo'shiqni aytib bcra olasizmi?

13Istiqlol haqidagi she'rlar va ushbu mavzudan o'zingizga rnn'qul
bo'lgan fikrlarni daftaringizga yozib qo'ying.
V. Baholash Faol qatnashgan faol qatnashgan o’quvchilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. O`tilgan mavzuni konspektlab, o`qib kelish.

Sana:.

Fan: Milliy istiqlol g`oyasi va ma`naviyat asoslari

Sinf: __5 ^ABV __

Mavzu: Umumlashtiruvchi Takrorlash darsi

Darsning maqsadi: O’quvchilarga o’tigan mavzulardan tuzilgan testlarni va savollarni bajarib o’tilgan bobni mustahkamlab o’quvchilarni bilim saviyasini yaxshilashdan iborat

1Ta`limiy: Bolalarga Vatan tuyg’usi fani haqida ma`lumot berish va darsni tushuntirish vaqtida ularga mavzuni ta’limiy ravishda yoritib berish: O’quvchilarga biz nima uchun istiqlolni buyuk ne’mat sifatida qadrlashimizni, Prezidentimiz Islom Karimovning eng ulug’ maqsadimiz, eng ulug’ g’oyamiz haqida aytgan fikrini sharxlashi, Yurt tinchligi , Vatan ravnaqi va Xalq farovonligi kabi ezgu maqsadlarni amalga oshirish uchun avvalo nima qilish kerakligi, Ulug’ maqsadlarga intilib yashagan odam nima uchun adashmasligi, Tabiatda , jamiyatda bo’shliq bo’lmagani kabi , insonning qalbi va ongida ham bo’shliq bo’lmasligini tushuntirish.

2Tarbiyaviy: Bilimli, sog’lom, barkamol insonni voyaga yetkazish. O’z yurtiga sadoqatli, mard va fidoyi, komil insonlarni tarbiyalsh, yaxshi va yomonning farqiga borishga, hayotda to’g’ri yo’l tanlash, xalqimiz va Vatanimizga halol xizmat qilish, bunyodkor g’oyalarning hayotbaxsh kuchini to’g’ri anglab, vayronkor g’oyalarga vaqtida zarba berishga o’rgatish . Guruh bilan “ bir yoqadan bosh chiqarib” ishlashga, “ hamma bir kishi uchun, bir kishi hamma uchun”, “ birlashgan o’zar, birlashmagan to’zar “ maqolining hayotdagi isbotini ko’rsatish bilan o’quvchilarni birlashib, maslahatlashib, bir-birini fikrini hurmatlashga o’rgatish;

3 Rivojlantiruvchi: O’quvchilarga darsni tushuntirish vaqtida o’quvchilarni qiziqtirish uchun ularni guruhlarga bo’lib, guruhlar bilan ishlash , test savollari, boshqotirmalar orqali dars rivojlantiriladi. O`quvchilarning to`g`ri fikrlashini rivojlantirish.

DTS talablari: Bolalarga Vatan tuyg’usi fani haqida ma`lumot berish.O’quvchilar dars davomida o’rganishi kerak bo’lgan bilim, ko’nikma, va malakalar

Bilim: O’quvchilar «vatan» deganda nimani tushunishini, Butun Yer yuzi - vatan, degan fikrga munosabatingiz q anday?Ona Vatanimiz bilan bog'liq holda shakllangan qanday qadriyatlarni bilishini,Insonning vatani uning tashqi ko'rinishi va fe'1-atvoriga ta'sir etadimi?

Vatanparvar ajdodlarimizdan kimlarni bilasiz?Xalqimizning Ikkinchi jahon urushi yillarida turli millat vakillarigako'rsatgan insonparvarlik fazilatlari haqida bilishi

Ko’nikma: O’quvchilar Vatan , mahalla , shahar , Vatanni anglashi haqida tushuncha hosil qilish

Malaka: O’quvchilar darslik matni bo’yicha mustaqil ishlashi,, darslik va hujjatlar asosida ayrim hodislarga tavsif berish , ularni baholash va munosabat bildirish

Dars turi: Amaliy, og`zaki, test

Dars jihozi: 1. 5 sinf “Vatan tuyg’usi ” darsligi

2.Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch

3. Mavzuga oid rasmlar, boshqotirma va test savollari

4. Doska , bo’r, daftar , ruchka

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut

6. Uyga vazifa 2 minut

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism.

a) salomlashish.

b) davomatni aniqlash.

«MUQADDAS VATAN» MAVZUSI BO'YICHA SAVOLLAR

1. 
   «Vatan» so'zi qanday ma'noni bildiradi?
   
2. 
   Abdulla Avloniyning vatan haqidagi fikrlarini aytib bering.
   
3. 
   Sidqiy Xondayliqiy vatan haqida qanday she'riy satrlar yozgan?
   
4. 
   Vatan ichidagi kichik vatan deganda nimalarni tushunamiz?
   
5. 
   «Mahalla» so'zining ma'nosini tushuntirib bering.
   
6. 
   «Obod mahalla yili» qachon bo'lgan edi?
   
7. 
   «Qishloq» so'zining ma'nosini tushuntirib bering.
   
8. 
   Mamlakatimizda qaysi yil «Qishloq taraqqiyoti va farovonligi yili» deb e'lon qilindi?
   
9. 
   «Shahar» so'zining ma'nosini tushuntirib bering.
   

10. 
    Toshkent shahri qachon «Islom madaniyati poytaxti» deb e'lon qilindi?
    
11. 
    Toshkent shahrining 2200 yillik to'yi qachon nishonlandi?
    
12. 
    Shahar-davlatga misol keltiring.
    
13. 
    «Vatan» so'zining ma'nodoshlari qaysilar?
    

«VATANNI ANGLASH» MAVZUSI BO'YICHA SAVOLLAR

1. 
   Vatanni tushunish uchun nima qilish kerak?
   
2. 
   Vatanning aniq bir joy bilan bog'liq ekanini tan olmaslikning qanday zararli jihatlari bor?
   
3. 
   Vatanimizdagi har bir hududning о 'ziga xos xosiyati, fayz-u tarovati haqida nimalarni bilasiz?
   
4. 
   Samarqandning noni haqidagi rivoyatdan qanday xulosa chiqarish mumkin?
   
5. 
   O'troq hayot belgilarini nimalarda ko'rish mumkin?
   
6. 
   Prezidentimiz Islom Karimov «Yuksak ma'naviyat – yengilmas kuch» kitobida jamoa bo'lib yashash tuyg'usi haqida qanday fikrlar
   bildirgan?
   
7. 
   Ko'ngildagi vatan haqida qaysi hikoyani bilasiz? Uning mazmuni haqida gapirib bering.
   
8. 
   Buyuk sarkarda Jaloliddin Manguberdining jasorati va Prezident Islom Karimovning u haqda bildirgan fikrlari to'g'risida gapirib bering.
   

Ajdodlar va avlodlar haqida so'zlab bering.

10. 
    «Chumolining Vatani» rivoyati asosida ajdodlarimizga xos fazilatlar haqida gapirib bering.
    
11. 
    Inson qachon Vatanni tushunib, anglab boradi?
    

«VATAN TUYG'USI» MAVZUSI BO'YICHA SAVOLLAR

1. 
   His-tuyg'u deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Yaxshi va yoqimli narsa-hodisalar qanday his-tuyg'ular uyg'otadi?
   
3. 
   Qalb so'zi qanday ma'nolarni anglatadi?
   
4. 
   Inson qalbi ta'sirlanadigan narsa-hodisalar qayerda yuz beradi?
   
5. 
   Ingliz yozuvchisi Kiplingning «Maugli» asarida nima haqida hikoya qilinadi?
   
6. 
   Har qanday makon insonda qanday taassurot uyg'otadi?
   
7. 
   Vatan tuyg'usi nima uchun insonga bir umr hamroh, hamnafas bo'ladi?
   
8. 
   Davlat ramzi deb nimaga aytiladi?
   
9. 
   Davlatimizning bayrog'i, gerbi va madhiyasi qanday timsollar hisoblanadi?
   

10. 
    Vatanning moddiy resurslari deganda nimalarni tushunamiz?
    
11. 
    Vatanning ma'naviy boyliklari deganda nimalarni tushunamiz?
    
12. 
    Ma'naviy boyliklarga nimalar kiradi?
    
13. 
    Vatan tuyg'usi insonga nimalar orqali singadi?
    
14. 
    Vatan tuyg'usi insondagi qaysi tuyg'u bilan uzviy bog'hq?
    
15. 
    Shajara nima?
    
16. 
    Alloma so'zining ma'nosi nima?
    
17. 
    Tug'ilgan joylarining nomlarini o'zlariga taxallus qilib olgan buyuk allomalarimizdan kimlarni bilasiz?
    
18. 
    Ismi sharif nima degani?
    
19. 
    Robinzon Kruzo kimsasiz orolga tushib qolganida unga qanday tuyg'u madad bo'ladi?
    
20. 
    Vatan tuyg'usi qanday fazilatga asos bo'ladi?
    
21. 
    Prezidentimiz Islom Karimov vatanparvarlikning mohiyatini qanday tushuntiradi?
    
22. 
    Vatanparvarlik deganda nimani tushunasiz?
    
23. 
    Fidoiylik deganda nimani tushunasiz?
    

V. Baholash Faol qatnashgan faol qatnashgan o’quvchilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. O`tilgan mavzuni konspektlab, o`qib kelish.

Sana:.

Fan: Milliy istiqlol g`oyasi va ma`naviyat asoslari

Sinf: __5 ^ABV __

Mavzu: Umumlashtiruvchi Takrorlash darsi

Darsning maqsadi: O’quvchilarga o’tigan mavzulardan tuzilgan testlarni va savollarni bajarib o’tilgan bobni mustahkamlab o’quvchilarni bilim saviyasini yaxshilashdan iborat

1Ta`limiy: Bolalarga Vatan tuyg’usi fani haqida ma`lumot berish va darsni tushuntirish vaqtida ularga mavzuni ta’limiy ravishda yoritib berish: O’quvchilarga biz nima uchun istiqlolni buyuk ne’mat sifatida qadrlashimizni, Prezidentimiz Islom Karimovning eng ulug’ maqsadimiz, eng ulug’ g’oyamiz haqida aytgan fikrini sharxlashi, Yurt tinchligi , Vatan ravnaqi va Xalq farovonligi kabi ezgu maqsadlarni amalga oshirish uchun avvalo nima qilish kerakligi, Ulug’ maqsadlarga intilib yashagan odam nima uchun adashmasligi, Tabiatda , jamiyatda bo’shliq bo’lmagani kabi , insonning qalbi va ongida ham bo’shliq bo’lmasligini tushuntirish.

2Tarbiyaviy: Bilimli, sog’lom, barkamol insonni voyaga yetkazish. O’z yurtiga sadoqatli, mard va fidoyi, komil insonlarni tarbiyalsh, yaxshi va yomonning farqiga borishga, hayotda to’g’ri yo’l tanlash, xalqimiz va Vatanimizga halol xizmat qilish, bunyodkor g’oyalarning hayotbaxsh kuchini to’g’ri anglab, vayronkor g’oyalarga vaqtida zarba berishga o’rgatish . Guruh bilan “ bir yoqadan bosh chiqarib” ishlashga, “ hamma bir kishi uchun, bir kishi hamma uchun”, “ birlashgan o’zar, birlashmagan to’zar “ maqolining hayotdagi isbotini ko’rsatish bilan o’quvchilarni birlashib, maslahatlashib, bir-birini fikrini hurmatlashga o’rgatish;

3 Rivojlantiruvchi: O’quvchilarga darsni tushuntirish vaqtida o’quvchilarni qiziqtirish uchun ularni guruhlarga bo’lib, guruhlar bilan ishlash , test savollari, boshqotirmalar orqali dars rivojlantiriladi. O`quvchilarning to`g`ri fikrlashini rivojlantirish.

DTS talablari: Bolalarga Vatan tuyg’usi fani haqida ma`lumot berish.O’quvchilar dars davomida o’rganishi kerak bo’lgan bilim, ko’nikma, va malakalar

Bilim: O’quvchilar «vatan» deganda nimani tushunishini, Butun Yer yuzi - vatan, degan fikrga munosabatingiz q anday?Ona Vatanimiz bilan bog'liq holda shakllangan qanday qadriyatlarni bilishini,Insonning vatani uning tashqi ko'rinishi va fe'1-atvoriga ta'sir etadimi?

Vatanparvar ajdodlarimizdan kimlarni bilasiz?Xalqimizning Ikkinchi jahon urushi yillarida turli millat vakillarigako'rsatgan insonparvarlik fazilatlari haqida bilishi

Ko’nikma: O’quvchilar Vatan , mahalla , shahar , Vatanni anglashi haqida tushuncha hosil qilish

Malaka: O’quvchilar darslik matni bo’yicha mustaqil ishlashi,, darslik va hujjatlar asosida ayrim hodislarga tavsif berish , ularni baholash va munosabat bildirish

Dars turi: Amaliy, og`zaki, test

Dars jihozi: 1. 5 sinf “Vatan tuyg’usi ” darsligi

2.Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch

3. Mavzuga oid rasmlar, boshqotirma va test savollari

4. Doska , bo’r, daftar , ruchka

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut

6. Uyga vazifa 2 minut

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism.

a) salomlashish.

b) davomatni aniqlash.

«OILA - VATAN TIMSOLI» MAVZUSI BO'YICHA SAVOLLAR

1. 
   Vatanning tasvirini tasawur etganimizda xayolimizdan awalo nimalar o'tadi?
   

1. 
   Insondagi Vatan tuyg'usi nimadan boshlanadi?
   

2. 
   Oila deganda nimani tushunamiz?
   
3. 
   Prezidentimiz Islom Karimov tomonidan oilaga qanday ta'rif berilgan?
   
4. 
   Qadimiy rivoyatlarga ko'ra, Yer yuzidagi birinchi oila kimlar tomonidan tashkil etilgan?
   
5. 
   «O'z uyim - o'lan to'shagim» degan hikmatli gapning ma'nosini tushuntirib bering.
   
6. 
   Oilaning asosi nima?
   
7. 
   Onani nima uchun Vatanga qiyoslaymiz?
   
8. 
   Ona allasida Vatan tuyg'usi qanday aks etadi?
   

10. Imom Buxoriyning onasi haqidagi rivoyatning ma'nosini aytib bering.

11. 
    Abdulla Oripovning «Ona degan nom» she'ri haqida gapirib bering.
    
12. 
    Mamlakatimizda qaysi yil «Onalar va bolalar yili» deb e'lon qilindi?
    
13. 
    Ota qanday zot?
    
14. 
    Ota kasbi haqida gapirib bering.
    
15. 
    Qanday masnhur tarixiy sulolalarni bilasiz?
    
16. 
    Tarbiya nima?
    

11. 
    «Qush uyasida ko'rganini qiladi» degan maqolni tushuntirishga harakat qiling.
    

11. 
    Oilani nima uchun jamiyat negizi deymiz?
    
12. 
    Yurtimizda «Oila yili» qachon bo'lgan edi?
    
13. 
    Tarbiya nechta shaklda bo'lishi mumkin?
    

«VATANGA MUHABBAT» MAVZUSI BO'YICHA SAVOLLAR

•

1. 
   Inson uchun eng ulug' orzu nima?
   
2. 
   Buyuk orzular nimalarni talab etadi?
   
3. 
   Vatanga muhabbat qanday tuyg'u?
   
4. 
   «Tarix haqiqati shuni ko'rsatadiki, tomirida milliy g'urur, Vatan ishqi jo'sh urgan odamgina buyuk ishlarga qodir bo'ladi» degan so'zlar Prezident Islom Karimovning qaysi kitobidan oUngan?
   
5. 
   Shiroqqa kuch va ishonch baxsh etgan narsa nima?
   
6. 
   Oddiy cho'pon Shiroq o'z joni evaziga nimaga erishdi?
   
7. 
   «Gladiatop> filmi qahramoni haqida gapirib bering.
   
8. 
   Jahondagi har bir ota-ona awalo nimani istaydi?
   
9. 
   Dunyo xalqlarining ertaklari, qo'shiq va dostonlarida, onalar tomonidan aytiladigan allalarda awalo nimaga e'tibor beriladi?
   

10. 
    Hindlarning «Mahobxorat» va «Ramayana» kabi dostonlari, yunonlarning Prometey, Antey, Gerakl va Odissey singari afsonaviy qahramonlari, Sharq xalqlarining Rustami doston, Suhrob, Siyovush, Jam-
    shid, Bahrom, Farhod kabi alp pahlavonlari haqida nimalarni bilasiz?
    
11. 
    «Uch-og'ayni botirlar», «Semurg' va Bunyod», «Tohir va Zuhra» kabi ertaklarimiz, «Alpomish», «Go'ro'g'U», «Kuntug'mish» singari dostonlarimizni o'qiganmisiz?
    

12. Prezidentimiz Islom Karimov «Yuksak ma'naviyat – yengilmas kuch» kitobida Alpomish haqida qanday fikrlarni bildirgan?

13. 
    Toshkent shahridagi «Vatanga qasamyod» va Termiz shahndagi Alpomish haykali haqida gapirib bering.
    
14. 
    Harbiy qasamyod qanday marosim?
    
15. 
    «Bir parcha yer» rivoyatini o'qib, mazmunini aytib bering.
    
16. 
    Abdulla Oripovning «Men nechun sevaman O'zbekistonni?» she'rini yoddan aytib bering.
    

15. 
    Prezidentimizning qaysi so'zlari Vatanni sevib, unga fidoiy bo'lib yashashga da'vat etadi?
    
16. 
    Ulug' alloma Najmiddin Kubroning jasorati haqida nimalarni bilasiz?
    

V. Baholash Faol qatnashgan faol qatnashgan o’quvchilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. O`tilgan mavzuni konspektlab, o`qib kelish.

Sana:

Fan: Milliy istiqlol g`oyasi va ma`naviyat asoslari

Sinf: __5 ^ABV __

Mavzu: Muqaddas Vatan

Darsning maqsadi: O’quvchilarga Prezident Islom Karimov ona yurtimizni qanday ta'riflashini, Abdulla Avloniy vatan haqida nima deganligi, Vatan deganda nimani tushunishi, Kichik vatan deganda nimani tushunishi, Mahalla so'zi qanday ma'noni anglatishi, Mustaqillik yillarida mahalla qanday boshqaruv idorasiga aylanganligi,Yurtimizda qaysi yilga «Obod mahalla уili» deb nom berilishini,Ona Vatan degan ulug' tushuncha odamzod uchun nimaning timsolidan boshlananishini,Qishloq deganda ko'z oldimizda nimalar namoyon bo'lishi,Yurtimizda 2009-yil qanday nom bilan atalganligini ,Toshkent shahri qachon «Islom madaniyati poytaxti» deb e'lon qilinganligini,Toshkentning 2200 yillik to'yi qaysi yili nishonlanishini,Yurtimizdagi tarixiy sanalari bayram qilingan qaysi qadimiy shaharlarni bilishi,Ko'hna shaharlarimizni nima uchun “Qadimiy va hamisha navqiron”deb ta'riflashi,«Vatan» so'ziga ma'nodosh qanday so'zlarni bilishi,Vatan haqida qanday she'r yoki hikoyalarni tushuntirish.

4. 
   Ta`limiy: Bolalarga Vatan tuyg’usi fani haqida ma`lumot berish va darsni tushuntirish vaqtida ularga mavzuni ta’limiy ravishda yoritib berish: O’quvchilarga biz nima uchun istiqlolni buyuk ne’mat sifatida qadrlashimizni, Prezidentimiz Islom Karimovning eng ulug’ maqsadimiz, eng ulug’ g’oyamiz haqida aytgan fikrini sharxlashi, Yurt tinchligi , Vatan ravnaqi va Xalq farovonligi kabi ezgu maqsadlarni amalga oshirish uchun avvalo nima qilish kerakligi, Ulug’ maqsadlarga intilib yashagan odam nima uchun adashmasligi, Tabiatda , jamiyatda bo’shliq bo’lmagani kabi , insonning qalbi va ongida ham bo’shliq bo’lmasligini tushuntirish.
   
5. 
   Tarbiyaviy: Bilimli, sog’lom, barkamol insonni voyaga yetkazish. O’z yurtiga sadoqatli, mard va fidoyi, komil insonlarni tarbiyalsh, yaxshi va yomonning farqiga borishga, hayotda to’g’ri yo’l tanlash, xalqimiz va Vatanimizga halol xizmat qilish, bunyodkor g’oyalarning hayotbaxsh kuchini to’g’ri anglab, vayronkor g’oyalarga vaqtida zarba berishga o’rgatish . Guruh bilan “ bir yoqadan bosh chiqarib” ishlashga, “ hamma bir kishi uchun, bir kishi hamma uchun”, “ birlashgan o’zar, birlashmagan to’zar “ maqolining hayotdagi isbotini ko’rsatish bilan o’quvchilarni birlashib, maslahatlashib, bir-birini fikrini hurmatlashga o’rgatish;
   
6. 
   Rivojlantiruvchi: O’quvchilarga darsni tushuntirish vaqtida o’quvchilarni qiziqtirish uchun ularni guruhlarga bo’lib, guruhlar bilan ishlash , test savollari, boshqotirmalar orqali dars rivojlantiriladi. O`quvchilarning to`g`ri fikrlashini rivojlantirish.
   

DTS talablari: Bolalarga Vatan tuyg’usi fani haqida ma`lumot berish.O’quvchilar dars davomida o’rganishi kerak bo’lgan bilim, ko’nikma, va malakalar

Bilim: O’quvchilar Prezident Islom Karimov ona yurtimizni qanday ta'riflashini, Abdulla Avloniy vatan haqida nima deganligi,Vatan deganda nimani tushunishi,Kichik vatan deganda nimani tushunishi,Mahalla so'zi qanday ma'noni anglatishi,Mustaqillik yillarida mahalla qanday boshqaruv idorasiga aylanganligi,Yurtimizda qaysi yilga «Obod mahalla уili» deb nom berilishini,Ona Vatan degan ulug' tushuncha odamzod uchun nimaning timsolidan boshlananishini,Qishloq deganda ko'z oldimizda nimalar namoyon bo'lishi,Yurtimizda 2009-yil qanday nom bilan atalganligini ,Toshkent shahri qachon «Islom madaniyati poytaxti» deb e'lon qilinganligini,Toshkentning 2200 yillik to'yi qaysi yili nishonlanishini,Yurtimizdagi tarixiy sanalari bayram qilingan qaysi qadimiy shaharlarni bilishi,Ko'hna shaharlarimizni nima uchun “Qadimiy va hamisha navqiron”deb ta'riflashi,«Vatan» so'ziga ma'nodosh qanday so'zlarni bilishi,Vatan haqida qanday she'r yoki hikoyalarni bilishi

Ko’nikma: O’quvchilar Vatan , mahalla , shahar haqida tushuncha hosil qilish

Malaka: O’quvchilar darslik matni bo’yicha mustaqil ishlashi,, darslik va hujjatlar asosida ayrim hodislarga tavsif berish , ularni baholash va munosabat bildirish

Dars turi: Amaliy, og`zaki

Dars jihozi: 1. 5 sinf “Vatan tuyg’usi ” darsligi

2.Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch

3. Mavzuga oid rasmlar, boshqotirma va test savollari

4. Doska , bo’r, daftar , ruchka

Dars jarayonining mazmuni :

1. Vatan tushunchasi

2. Vatan tuyg’usi gain nimani o’rgatadi

3. O’zbekiston vatanim manim

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut

6. Uyga vazifa 2 minut

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism.

a) salomlashish.

b) davomatni aniqlash.

II. Yangi mavzuning bayoni MUQADDAS VATAN

Aziz o'quvchi, biz Vatan so'zini ko'p eshitamiz. Lekin uni ta'riflash, barcha xususiyat va alomatlarini to'liq bayon etishgaqiynalamiz. Chunki Vatan - g'oyat ulug' tushuncha. Uning ma'no-mazmuni, qadri va ahamiyatini ba'zan so'z bilan ham ifoda etib bo'lmaydi. Ona yurtni buyuk muhabbat bilan sevgan, butun hayotini uning mustaqilligi, yuksak taraqqiyoti uchun baxshida etgan insonlargina Vatanni bor ko'rk-u tarovati, qudrati va jozibasi bilan ta'riflab bera oladi. Mamlakatimiz Prezidenti Islom Karimov ana shunday ulkan mehrbilan go'zal diyorimizni quyidagicha ta'riflaydi: - Albatta, jahon - keng, dunyoda mamlakat ko'p, lekin bu olamda betakror ona yurtimiz, O'zbekistonimiz yakka-yu yagona. Bu go'zal yurt, bu muqaddas zamin faqat bizga atalgan. Mana shu ulug' tuyg'u bar birimizning dilimizga jo bo'Iishi, hayotimiz mazmuniga aylanishini istardim». «Vatan» arabcha so'z bo'lib, tug'ilgan makon degan ma'noni bildiradi. Bu haqda ma'rifatparvar bobomiz Abdulla Avloniy shundaydegan:«Har bir kishining tug'ilib o'sgan shahar va mamlakatini shulkishining vatani deyilur. Har kim tug'ilgan, o'sgan yerini jonidanortiq suyar. Hatto bu vatan hissi, tuyg'usi hayvonlarda ham bor.Agar bir hayvon о 'z vatanidan — uyuridan ayrilsa, о 'z yeridagikabi rohat-rohat yashamas, maishati talx² bo 'lub, har vaqt dilining bir go 'shasida о 'z vatanining muhabbati turar».Yana bir ajdodimiz, shoir va ma'rifatparvar Sidqiy XondayliqiyVatanni ta'rif etib, quyidagi she'riy satrlami yozgan:

Vatan nadir? Tuqqan yerim, turg'on yerim,
O'sib-unib, o'ynab-kulib yurg'on yerim...
Jonim - Vatan, tanim - Vatan, ko'zim - Vatan,
Esdan chiqar oni ko'rgoch, ko'rgon yerim¹.

Vatan so'zining ma'nosi bugungi kunda juda kengayib ketgan.Hozirgi vaqtda vatan deganda faqat tug'ilgan makonni emas, awaloo'zimiz yashayotgan mamlakatni tushunamiz. Inson tug'ilgan, voyaga yetgan xonadon, mahalla, qishloq va shahar esa Vatanichidagi kichik vatandir.Buni bilib oling. Mahalla arabcha so'z bo'lib, joy degan ma'noni anglatadi.Mahalla odamlarning birikib, jamoa bo'lib yashash zaruratidankelib chiqqan. Ajdodlarimiz mahallaga uyushib, yaxshi-yomon kunlarda hayotiy muammolarni birgalikda hal qilganlar. Birgalikda, ko'plashib bajariladigan ishlar esa hashar deyilgan. Bu an'analar bugungi kunda yanada rivojlanib borayotganidan xabardorsiz, albatta. Mahalla ana shunday an'analarni asrab kelayotgani uchun Prezidentimiz uni milliy qadriyatlar maskani deb ataydi va quyidagilarni ta'kidlaydi: «O'zaro mehr-oqibat, ahillik va totuvlik, ehtiyojmand,yordamga muhtoj kimsalar holidan xabar olish, yetim-yesirlarning boshini silash, to'y-tomosha, hashar va ma'rakalarni ko'pchilik bilan bamaslahat o'tkazish, yaxshi kunda ham, yomon kunda ham birga bo'lish kabi xalqimizga xos urf-odat va an'analar awalambor mahalla muhitida shakllangan va rivojlangan»².Sobiq mustabid tuzum davrida barcha milliy qadriyatlarimiz qatori mahalla ham ta'qibga uchrab, uning faoliyati cheklab qo'yilgan edi. Mustaqillik tufayli mahallaga e'tibor kuchaydi. Unga fuqarolarning o"zini o'zi boshqarish idorasi maqomi berilib, huquq va vakolatlari qonun yo'H bilan mustahkamlab qo'yildi. Mahallalar odamlarni birlashtirib, hamjihat qiladigan, ularning o'rtasida mehr-oqibat rishtalarini mustahkamlaydigan, hayotiy masalalarni hal etishda ularga amaliy yordam va maslahat beradigan, milliy qadriyatlarimizni asrabavaylaydigan boshqaruv idorasiga aylandi. Mamlakatimizda 2003-yil «Obod mahalla yili» deb e'lon qilindi.Buni bilib oling. Qishloq o'zbekcha so'z bo'lib, qishlaydigan joy degan ma'noni bildiradi. Qadimda ota-bobolarimiz bahor kelishi bilan ekin-tikin, bog'rog'larga qarash uchun dalalarga chiqib ketgan. Tog'li joylarda esa mollarni boqish uchun qir-adir va yaylovlarga yo'l olganlar. Kuz kelib,hosil yig'ib olingach yoki tog'larga qor tushgach, ular yana qishloqqa qaytib kelganlar. Qishni jamoa bo'lib uylarda o'tkazganlar. Bundayodatlar hozirgi vaqtda ham bor. Dehqonlar, cho'pon-cho'liqlar yozmavsumi boshlanishi bilan ish boshiga, ya'ni dalalarga, qir-adirlargachiqib ketadi.Mamlakatimiz Prezidenti Islom Karimov qishloqning insoniyat tarixi va taraqqiyotida tutgan beqiyos o'rni hamda ahamiyatini nazarda tutib, «Ona Vatan degan ulug' va muqaddas tushuncha odamzod uchun go'yoki qishloq timsolidan boshlanadi», - deydi.Haqiqatan ham, agarda tarixga nazar tashlaydigan bo'lsak, dunyodagi eng yirik shaharlar ham dastlab kichkina qishloq bo'lgani, zamonlar o'tishi bilan rivojlanib, katta shaharga, ba'zan hatto qudratli davlatga aylanib ketganini ko'ramiz. Qadimda Yevropa qit'asidagi ulkan imperiyaga asos bo'lgan Rim shahrining taqdiri bunga misol bo'la oladi.Bugungi kunda xalqimiz iste'mol qiladigan noz-ne'matlaming asosiy qismi qisMoqlarimizda yetishtiriladi. O'zbekiston tabiatining eng go'zal manzaralari - serviqor tog'lar, yam-yashil qiradirlar, bepoyon dalalar, zilol suvli buloqlar, soylar, rang-barang hayvonot dunyosini qishloqlarimizda ko'rish mumkin. Ayniqsa, sodda va beg'ubor, qadoqqo'lli mehnatkash insonlar, ular asrlar davomida asrab kelayotgan milliy urf-odat hamda an'analar qishloqlarimizga alohida fayz-u tarovat bag'ishlaydi. Shuning uchun ham yurtimizda qishloqlar rivojiga katta ahamiyat berilmoqda. Prezidentimiz tashabbusi bilan 2009-yil mamlakatimizda «Qishloq taraqqiyoti va farovonligi yili» deb e'lon qilindi. Shu munosabat bilan davlat dasturi qabul qilinib, «Qishloq taraqqiy topsa, yurtimiz obod, hayotimiz yanada farovon bo'ladi» degan shior asosida ulkan ishlar amalga oshirildi. Buni bilib oling. Shahar so'zi dastlab obod joy, mamlakat, o'lka, aholi tig'iz yashaydigan makon degan ma'nolami anglatgan. Qadimda yurtimiz hududida dastlab qal'a shaharlar paydo bo'lgan. O'zaro birikish jarayoni natijasida ular bir-biri bilan qo'shilib, yirik davlatlarni hosil qilgan. Birgina shahardan iborat bo'lgan sha-har-davlatlar bugungi kunda ham uchrab turadi. Masalan, Yevropadagi Vatikan shahar-davlati bunga misol bo'la oladi. Lekin aksariyat davlatlar ko'plab hududlar, shahar va qishloqlarni o'z ichiga oladi.Shahar so'zi o'zbekcha kent, arabcha qal'a, madina so'zlari bilan ma'nodosh bo'lib keladi.Yurtimizda qadimiy va zamonaviy shaharlar ko'p. Ularning har biri bizning g'urur-iffixorimizdir.