Самиғов н. А. Бино

Буюмларни қуритиш. Буюмлар пиширишдан аввал 5-6% намликгача қуритилиши керак, акс ҳолда улар нотекис киришади, дарз кетади ва шакли ўзгаради. Буюмлар табиий ва сунъий усулда қуритилади. Буюмларни табиий усулда 10-15 кун давомида бостирмаларда қуритилади; қуритиш жараѐни ҳавонинг нисбий намлиги ва ҳароратига боғлиқ бўлади. Буюмлар сунъий қуритиш усулида даврий ва доимий равишда ишлайдиган махсус қуритиш камераларида амалга оширилади. Камералар пишириш хумдонлари тутун газлари, махсус хумдонларда ҳосил қилинган газлар (ҳарорат 120-150⁰С) билан иситилади. Буюмлар 1-3 сутка давомида қуритилади.
Буюмларни пишириш. Пишириш керамик буюмлар ишлаб чиқаришнинг охирги ва хал этувчи жараѐнидир. Бу жараѐн шартли равишда уч босқичга бўлинади: буюмни қиздириш, куйдириш ва совитиш. Буюм 100- 120⁰С қиздирилганда ундан физик боғланган сув чиқиб кетади. Ҳарорат 450- 750⁰С кўтарилганда буюмдан кимѐвий боғланган сув чиқиб кетади ва органик аралашмалар ѐниб кетади, гилли минерал бузилиб аморф холатга ўтади. Ҳарорат 800-900⁰С етганда осон эрийдиган бирикмалар эрийди ва компонентлар заррачалари юзалари чегарасида қаттиқ фазаларда кимѐвий жараѐнлар давом этади. Буюм 1000-1200⁰С ҳароратгача қиздирилганда зичлашади ва масса киришади. Бу киришиш гилнинг турига қараб 2-8% ташкил этади. Буюм аста-секин совитилади. Совитилган керамик буюмлар тошсимон холатга ўтади ва мустаҳкам, сувга ва совуққа чидамли бўлади.
Керамик буюмлар ҳалқасимон, туннел, тирқишли, роликли ва бошқа хумдонларда пиширилади.
Ҳалқасимон хумдон эллипс шаклидаги туташ пишириш канали бўлиб, шартли равишда 16 дан 36 гача бўлинади. Камераларда юклаш, қиздириш, пишириш, совитиш ва хумдондан чиқариш жараѐнлари амалга оширилади. Ҳалқасимон хумдонда олов маркази, махсус мослама воситасида, бошқа зоналар каби пишириш канали бўйлаб тўхтамасдан силжийди, пиширилаѐтган буюмлар эса қўзғалмас ҳолатда бўлади (2.18 -расм). Ҳалқасимон хумдонларда асосан ғишт ва черепица пиширилади. Пишириш
ҳарорати 900-1100⁰С бўлиб, бу жараѐн 3-4 сутка давом этади. Халқасимон хумдонларда ҳарорат канал бўйлаб бир текис тақсимланмаганлиги учун буюмлар турлича сифатда пишади. Бу усулда қўл меҳнати кўп бўлиб, жараѐнни механизациялаштириш қийин.