Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi

2. Jahon bozorini segmentlash usullari
Tashqi bozorni ikki yo‘nalish bo‘yicha segmentlash mumkin:¹²

• 
  makrodarajada – mamlakat yoki mintaqaning geografik joylashuvi, iqlimi, davlat tuzilishi, aholining zichligi, yosh va jinsiy tarkibi, ta’lim tizimi, madaniy qadriyatlar kabi ko‘rsatkichlardan foydalaniladi;
  
• 
  mikrodarajada – daromadni taqsimlash, mulkiy holat, haridorlik odatlari kabi ko‘rsatkichlar qo‘llanadi.
  

Xalqaro bozorni mamlakatlar guruhlari bo‘yicha segmentlash:
Xalqaro segmentlashning birinchi va eng sodda varianti bu iqtisodiy va madaniy jihatdan bir turdagi mamlakatlar guruhiga yo‘nalganlikdir. Ko‘plab tovarlar har bir mamlakat uchun alohida modifikatsiya talab qilmaydi va iqlimi, tili, infratuzilmasi, tijorat va axborot sharoitlari o‘xshash mamlakatlar uchun bir xil bo‘lishi mumkin.
Xalqaro segmentlashning ikkinchi varianti bu xalqaro marketing tovar siyosatining tovarlarni tashqi bozor talablariga maksimal darajada moslashtirishga yo‘naltirishdir. Bu asosiy mahsulotning texnik va iste’mol ko‘rsatkichlarini modifikatsiyalash, mahsulotning tashqi ko‘rinishi talab darajasida bo‘lishini ta’minlash hamda tovarlarga xizmat ko‘rsatish tizimini taqdim etish zaruratini yuzaga keltiradi. Xalqaro bozor uchun tovarlarni modifikatsiyalash zaruratini haridorlarning hohish-istak va ehtiyojlari, ularning to‘lov layoqati, ta’mirlash va xizmat ko‘rsatish tashkilotlarining mavjudligi bilan asoslash mumkin. Modifikatsiyaga importchi mamlakatning urf-odatlari – milliy an’analar, iqlim sharoitlari, texnik talablar, tarif va hokazolar ta’sir ko‘rsatadi. Reklama vositalari va tovar o‘rami ham turli mamlakatlarning xususiyatlarini – hajmi, rangi va matnini hisobga olishi lozim. Agar eksport qilinuvchi tovarga zarur xizmat ko‘rsatilmasa, unga mahalliy tashkilotlar xizmat ko‘rsatishi lozim. Demak, marketing mutaxassislari mahalliy korxonalar asosida ta’mirlash va servis xizmatini yo‘lga qo‘yish ustida bosh qotirishlari lozim.