Samarqand davlat tibbiyot instituti

Trombozlar 
va 
emboliyalar; 
Arteriyaga 
gemotransfuziya 
o’tkazilgandan keyin o
yoq-qo‘llarda 
qon aylanishining buzilishi. 
O’tkir yurak kengayishi
. 
O
’
tkir yurak kengayishi deganda o‘tkir 
qon aylanishi buzilishi va o‘tkir yurak-qon tomir yyetishmovchiligi 
tushuniladi. 
Ushbu asoratning sababi sifatida vena ichiga tezlik bilan quyilgan 
qon natijasida yurakning zo‘riqishini ko‘rsatish mumkin. Bunda vena 
bo‘shliqli va o‘ng yurak bo‘lmasi tizimida qon aylanishining dimlanishi, 
umumiy va yurak qon aylanishi buzilishi yuz beradi. Qon aylanishi 
buzilishi modda almashinuvi jarayonlariga aks etib, miokardning 
qisqarishi va o‘tkazuvchanlik kuchini pasaytiradi va hatto miokardni 
atoniya va asistoliya darajasigacha olib boradi. Ayniqsa qari va katta 
yoshdagi, shuningdek yurak-qon tomir tizimida o‘tkir patologiyasi 
mavjud bemorlarga ko‘p miqdorda qonni birdaniga quyish ularning 
sog'ligiga jiddiy xavf tug'dirishi mumkin. 
Klinik manzarasi
. 
Bemorga
 
qon quyish vaqtida yoki uning oxiriga 
nafas olishni qiyinlashishi, ko‘krak siqilishi, yurak sohasida og‘riq sezishi 
mumkin. Lab va yuz teri qoplamlarida sianoz paydo bo’ladi, arterial 
bosim keskin pasayadi, markaziy venoz qon tomir bosimi ko‘tariladi, 
taxikardiya va aritmiya kuzatiladi. Bemorga shoshilinch yordam 
ko’rsatilmasa, yurak-qon tomir yyetishmovchiligi natijasida o‘lim sodir 
bolishi mumkin. 

---

K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva
93 
Davolash
 
sifatida zudlik bilan gemotransfuziyani to‘xtatish, venaga 
kardiotonik vositalar (0,05%li strofantin 1 ml yoki 0,06%li korglikondan 
1 ml), vazopressorlarni yuborish, bemor tanasini tik qilib turish, 
oyoqlarini isitish, diuretik vositalar yuborish (40 mg laziks), namlangan 
kislorod bilan nafas oldirish kabilami ko‘rsatish mumkin. Bumorning 
ahvolidan kelib chiqib, yurakning yopiq massaji va o‘pkaning sun'iy 
ventilyatsiyasini amalga oshirish mumkin. 
Yurakning o‘tkir kengayishini