S yunusov, Z. Abdiyev

41-
rasm
.
Oqadigan kichik hajmli gidropan 
moslama tizmasi (Tarakanov G.I., 1982)

---

Plyonkali gidroponika me‟yorida oziqlantirish tartiboti yara-
tishga imkon beradi, tuproqni zararsizlantirishdan xoli bulinadi, 
o„simliklar aylanishini (almashinishini) tezlashtiradi, suv, o„g„it va 
yonilg„i sarfi kamayadi hamda mehnat xarajatlari qisqaradi. Ammo, 
suvli ekindagi kabi oziqa eritmasi buferlikka ega bo„lmaydi. 
Shuning uchun eritmani nordonligi va elektr o„tkazuvchanligi qattiq 
nazorat qilinadi. Elektr o„tkazuvchanlik ma‟lum miqdorgacha pasay-
sa, eritma to„g„rilanadi (koorektirovka). Uni biroz ishqoriylashtirish 
uchun orto-fosfor kislotasi, nordonlashtirish uchun esa kaliy yod 
qo„shib korrektirovka qilinadi. 
Suvli ekinning bu turini ijobiy tomoni shundan iboratki ildiz 
tizimini o„sishi uchun qulay sharoit yaratilishidadir. O„simlik munta-
zam ravishda yetarli miqdorda namlik, oziq moddalar va havo 
kislorodini oladi. Germaniyaning Grosbernedagi sabzavotchilik 
instituti issiqxonaning foydali maydonini 1 m
2
da bodringda olayot-
gan hosili 53 kg ni, pomidordan esa 32 kg gachani tashkil etadi. 
MDH mamlakatlari xo„jaliklari bu usulda salat va ko„kat ekinlarni 
yetishtiradilar. 
Agregatoponika
– bu ekinlarni nam sig„imi kam granullangan 
(maydalangan) oziqa bo„laolmaydigan qattiq neytral substratlarda 
o„stirishdir. Bunda substrat va ildiz sutka mobaynida 1-5 marta oziq 
eritmada namlanib turiladi.
Substrat sifatida o„l-
chami 5-10 mm (70%) va 
25-35 mm (20%) bo„lgan 
granit maydalangan tosh 
(shebenka), shag„al, keram-
zit, kamdan-kam hollarda 
qum, vermakulit va polimer 
materiallardan 
foydalani-
ladi. Substratlar havo va 
namlik yaxshi o„tkazadi-
gan, ildizlarni erkin o„sishi 
va yaxshi ho„llanishi uchun 
sharoit yaratadigan va kim-
yoviy inert bo„lishi kerak.