S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

5. Qaydlar rо‘yxatining komprometatsiyasi. 
Ushbu punkt 3-punkt 
bilan umumiy fikrga ega. Agar foydalanuvchi insident vaqtida jismonan 
va aqlan о‗zining qayd rо‗yxatlarini qо‗llay olmasa, insident 3-punktdan 
5-punktga о‗tadi.
Axborot 
xavfsizligi 
insidentlarini 
tasniflashning 
asosiy 
maqsadi insidentga javob reaksiyasi jarayonini kо‗rsatishda
 
tizimlilik 
darajasini oshirish va subyektivlikni kamaytirishdan iborat. Ushbu 
jarayonlar insidentga keyinchalik javob reaksiyasini bildirish uchun 
insident atributlarini aniqlash va qayd etish yо‗li bilan hamda axborot 
xavfsizligi insidentlari menedjmentining tizimini tahlil qilish orqali 
amalga oshiriladi. 
Axborot xavfsizligi insidentlarini quyidagi funksiyalar bо‗yicha 
tasniflash tavsiya etiladi: 

insidentning qayta yuzaga kelishi ehtimoli bо‗yicha; 

insidentlarga sabab bо‗lgan tahdid manbalari turlari bо‗yicha; 

insidentning sabablari bо‗yicha (tasodifiy, qasddan, notо‗g‗ri); 

insidentni amalga oshirishda jalb qilingan (ta‘sir ostiga 
tushgan) axborot infratuzilma obyektlari turlari bо‗yicha; 

insident sodir bо‗lgan axborot infratuzilmasi darajasiga kо‗ra; 

axborot xavfsizligining buzilgan xususiyatlariga (maxfiylik, 
yaxlitlik, mavjudligi) kо‗ra; 

insidentning turi bо‗yicha (sodir bо‗lgan insident, amalga 
oshirish uchun urinish, hodisa sodir bо‗lishiga shubha-gumon); 

insidentning doirasi va harakati bо‗yicha; 

---

113 

insidentni aniqlash murakkabligi bо‗yicha;

insidentni yopishning murakkabligi bо‗yicha. 
4.4. Insidentni tadqiq qilish elementlari
 
Insidentni tadqiq qilish uning yuzaga kelishi uchun mas‘ul 
shaxslarni aniqlash, hodisaning dalillari va izlarini tо‗plash, tegishli 
intizomiy harakatlarini ta‘riflashni о‗z ichiga oladi. Katta shirkatlarda, 
odatda, axborot xavfsizligi insidentlarini tekshirish bо‗yicha komissiya 
ajratadi (uning tarkibiga insidentlarga javob beruvchi xodim ham 
mavjud). 
Insidentlarni tergov qilish bо‗yicha kо‗rsatma quyidagilarni 
tasvirlashi kerak: hodisani tekshirish bо‗yicha harakatlar (shu jumladan, 
uning yuzaga kelishi uchun mas‘ul shaxslarni aniqlash), dalillarni 
yig‗ish va saqlash qoidalari (ayniqsa, sud tizimida dalillarni qо‗llash 
zarur bо‗lishi mumkin) va intizomiy harakatlar qoidalari. 
Kompyuter insidentlarini tadqiq qilishning 5 ta elementini kо‗rib 
chiqamiz.