S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

 
4.3. Insidentni toifalash va klassifikatsiyasi
Garchi xavfsizlik insidentlari xilma-xil bо‗lsa-da, ular statistikani 
saqlash osonroq bо‗lgan bir necha toifaga bо‗linadi. 
1. Maxfiy yoki ichki axborotni oshkor qilish yoki bunday oshkor 
qilishga tahdid. 
Buning uchun, eng kamida, maxfiy axborotning hozirgi 
rо‗yxatini, elektron va qog‗oz axborot vositalarini belgilashning faoliyat 
yurituvchi tizimiga ega bо‗lish kerak. Yaxshi misol - korxona ichki 
portalida yoki ichki fayllarni saqlash muhitida joylashgan deyarli barcha 
hayotiy vaziyatlar uchun yaratilgan hujjat andozalari odatiy ravishda 
"Faqat ichki foydalanish uchun" deb belgilanadi. 
2. Ruxsatsiz kirish. 
Buning uchun himoyalangan resurslar 
rо‗yxatini kiritish kerak. Boshqacha aytganda, tashkilotning, 
mijozlarning yoki pudratchilarning ma‘lumotlari qayerda saqlanishini 
bilish lozim. Bundan tashqari, bu toifaga nafaqat kompyuter tarmog‗iga 
ruxsatsiz kirish, balki binolarga ruxsatsiz kirishni ham qо‗shish maqbul. 

---

112 
3. Vakolatning ortishi. 
Bu punktni oldingisi bilan birlashtirilish 
mumkin, lekin ularning ajratilishi maqsadga muvvofiqdir. Ruxsatsiz 
kirish deganda tashkilotning resurslari yoki binolariga kirish huquqiga 
ega bо‗lmagan shaxslarning kirishi tushuniladi. Bu tizimga kirish uchun 
huquqqa ega bо‗lmagan tashqi tajovuzkordir. Vakolatning ortishi - 
tashkilot xodimlarining har qanday manbalariga va binolariga ruxsatsiz 
kirish huquqidir. 
4. Virusli hujum. 
Bunday holda, quyidagilarni tushunish kerak: 
xodimning kompyuterida bitta virusli hujum atroflicha kо‗rib chiqishga 
olib kelmasligi kerak, chunki bu inson omiliga bog‗liq bо‗lishi 
mumkin. Agar tashkilotning kompyuterlari sezilarli darajada zararlangan 
bо‗lsa, unda tо‗liq inshootni xavfsizlik bilan bog‗liq zararlanish 
manbalari, sabablari va h.k.lar uchun kerakli izlanishlar bilan 
ta‘minlanishi kerak.