S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

Insonlaming mehnat intizomiga b oigan munosabati nafaqat ularning xabardorligiga,
balki tushunishlariga ham bog‘liq boiadi. Tashkiliy-mehnat qoidabuzarliklari oinatilgan
m e’yorlaming yaxshi tushunib yetilmaganligi va yaxshi qabul qilinmaganligi natijasida
sodir b oiad i. Bunday holat m e’yorlaming amaliy ahamiyati haqida targibot va
tushuntirish ishlarining yetarli darajada qilinmaganligi bilan bogiiq.
K o‘pgina ishchilar ijro etuvchilikka, buyruq bo‘yicha ishlashga o ‘rganadilar va
bu holatni ham m a mehnat intizom i m e’yorlarini bilishdan ozod qiladigan oddiy
xulq-atvor tarzida qoilaydilar.
132

---

4. ljtimoiy-taqqoslash motivi. Gap og ‘ma yoki m e’yori xulq-atvom i tanlash
illiinoiy taqqoslash bilan belgilanadigan vaziyat haqida ketmoqda.
Birinchidan, tashkiliy-m ehnat qoidabuzarligi olingan subyektning m aiu m
nic’yom i unga taalluqli emas deb qabul qilishi va faqat boshqalaiga taalluqli deb
o'ylashi oqibatida kelib chiqadi. Haqiqatdan ham ba'zan m uam m o talab va
majburiyatlaming kimga yo'naltirilganligining yetarlicha aniq b oim aganida b oiad i.
Ikkirichidan, m a'lum ish ch ilar to m o n id a n m e ’yorlarga am al q ilm aslik ,
boshqalaming ham amal qilmasligiga olib keladi. Bu narsaning kichkinagina om ili
tashkiliy-mehnat munosabatlarida zanjir reaksiyasiga olib kelishi mumkin. Mehnat
in tizom idagi har xil shaxsiy im tiyozlar jam oad a «ham m a sh un day qiladi»,
« b osh q alar ham sh u n d a y q ila d ila r» kabi y o n d a sh u v b ila n tarq a la d ig a n
qoidabuzarliklarga sabab b oiad i.
5. Innovatsiyalar. Munosabatlar tizim i va insonlam ing faoliyatidagi sezilarli
0
‘zgarishlarga, qadrlab kelingan m e’yoriy ongning buzilishi sabab b o ia d i, bu