S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

Keltirilgan holatda barcha m e’yorlarga amal qilishni aqlga sig‘dirish qiyin.
U m um an, insonning tashkiliy-mehnat intizomiga amal qilishining murakkabligi
shundan iboratki, har qanday m e’yorl xatti-harakat insondan ma’lum qobiliyatlami
talab qiladi, masalan:
a) xotira (ko'pgina m e’yorlarni eslab qolish lozim);
b) e'tibor (vaziyatga m os ravishda m e’yorlarga amal qilish nuqtai nazaridan
o ‘zini doim iy ravishda nazorat qilib turish zaruriyati);
v) iroda (m e ’yorlarga muvofiq ravishda tez-tez o ‘z xohish-istaklarini tiyish
zaruriyati).
Tashkiliy-m ehnat intizom ining notabiiy murakkabligi bir nechta amaliy xulosa
qilishga imkon beradi.
Birinchidan, tashkiliy-mehnat intizomi vaziyatning beqarorligi va mayatniksimon
intizom tebranislilari bilan xarakterlanadi. Vaqti-vaqti bilan intizom ning pasayLshi
sodir b o ia d i, bunday vaqtlarda ishchi yoki jam oa m e’yorlariga amal qilish bilan
b o g iiq b o ig a n taranglikdan dam oladi.
Ikkinchidan, tashkiliy-mehnat intizomlarining dabdabali inodellaridan qochish kerak
oddiy, real, hammaning qobiliyatiga mos tushadigan intizom turlariga intilish lozim.
3. Bexabarlik. Mehnat tashkilotlarida intizomning holati insonning yoki guruhning
o ‘m atilgan m e’yorlami bilishi kabi oddiy omilga b o g iiq b o ia d i. Bir necha bor
o ‘tkazilgan sotsiologik tadqiqotlar natijasida shu narsa aniq b o id ik i, ishchi va
mutaxassislaming katta qismi nizom , reglament va shtat jadvalini yaxshi bilmaydilar.
K o‘pchilik uchun tashkiJotning ichki kodeksi m e’yorlari mavhum va noreal b o iib
chiqdi. Gap o ‘ziga xos «ijodkorona» mehnat haqida ketmoqda, bunda intizom nuqtai
nazaridan mehnat «o‘zi xohlaganicha» b o ia d i. Bu kabi tashkiliy-m ehnat xulq-
atvori m aiu m jiddiy muammolar vujudga kelgunicha davom etadi.