Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

4. Kaliy xromat - K₂CrO₄ Pb²⁺ ioni bilan sariq rangli PbCrO₄ cho'kma hosil qiladi:
Pb(NO₃)₂ + K₂CrO₄= PbCrO₄↓ + 2KNO₃
Cho'kma ishqorlar va HNO₃ da eriydi, CH₃COOH da esa erimaydi.
5. Xlorid kislota eritmasidan 4-5 tomchisi Pb(NO₃), ning 3-4 tomchi eritmasiga qo'shilsa, oq rangli PbCl₂ cho'kma tushadi:
Rb(NO₃)₂ + 2HC1=PbCl₂↓+ 2HNO₃
Pb²⁺+2Cl^-=PbCl₂↓
Cho'kma qaynoq distillangan suvda eriydi, eritma sovitilganda esa yana cho'kadi.
6. Natriy gidrofosfat qo'rg'oshin ioni bilan oq rangli cho'kma hosil qiladi:
3Pb²⁺ + 4HPO₄^2-=Pb₃(PO₄)₂↓+ 2H₂PO₄^-
Pb₃(PO₄)₂ ishqorlarda yaxshi, nitrat (suyultirilgan) va sirka kislotalarda kam eriydi. Qo'rg'oshin fosfatning kislotalarda kam erishidan fosfatlarni I-III gruppalar kationlaridan ajratishda foydalaniladi.
Birinchi analitik guruh kationlari aralashmasining analizi
I guruh kationlari aralashmasining sistematik analizi quyidagi tartibda bajariladi:
I guruh kationlari aralashmasini cho`ktirishda tekshiriladigan aralashma ammiak yordamida neytrallanadi. Neytral eritmaga konsentratsiyasi 1.2 N bo'lgan HCI eritmasidan teng hajmda qo'shiladi. Bunda erilmaning konsentratsiyasi ikki marta kamayib, 0.6 N bo'ladi. Cho'kmali probirka sovuq suv ostiga qo'yib sovililadi. Hosil bo'lgan cho'kmaning to'laligitekshiriladi. Cho'kma scntrifugalab, ajratiladi. Cho'kmada AgCl, Hg₂Cl₂ va PbCl₂ (1-cho'kma) bo'ladi. critmada analizga kcrak bo'lmagan ionlar va qisman qo'rg'oshin ioni (I -eritma) bo'ladi,
2. Pb^:2+ iomni ajratish va topish. 1-cho'kmani 10-15 uanchi larkibida bir necha tomchi HCI eritmasi bo'lgan distillangan sovuq suv bilan yuving. So'ngra unga 2-3 marta taxminan 0,5 ml qaynoq suv qo'sliing. Bunda PbCl₂ eriydi. Eritmani sentrifugada chokmadan ajrating. Cho'kmada AgCl va Hg₂Cl₂ (2-cho'kma), PbCl₂ (2-eritma) bo'ladi. Issiq 2-eritma soviganda ninasimon kristallar hosil bo'lsa. bu tekshiriladiganeritmada Pb^:2+ borligidan dalolat beradi. Pb^!2+ borligini tekshirib ko`rish uchun 2-eritmaga biroz sulfat kislota qo'shing. Agar aralashmada Pb<sup>;2+</sup> ioni bo'lsa. oq cho'kma tushadi. Pb<sup>;2+</sup>ionibortigini 2-eritma K<sub>2</sub>CrO<sub>4</sub> qo'shib tekshirish ham mumkin. Pb<sup>:2+</sup> ioni bo'lsa, sariq cho`kma hosil bo'ladi. Agar aralashmada Pb^:2+ioniborligi aniqlangim bo'lsa, 1-cho'kmaga suv qo'shib suyullirilgan aralashma qtiynaguncha qizdiriladi va cho'kmadagi PbCl₂lo'liqerimagunichu qaynoq suv bilan yuvilaveradi.