Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

1.3. Kumush kationining reaksiyalari
Kumush ioni suvli eritmalarda rangsiz, uning nitrati, ftoridi, perxlorati suvda yaxshi eriydi.
1. O'yuvchi ishqorlar - NaOH va KOH eritmalaridan bir necha tomchisi 2-3 tomchi AgNO₃ eritmasiga tomizilsa, qo'ng'ir rangli Ag₂O cho'kmasi hosil bo'ladi:
2AgNO₃ + 2KOH=Ag₂O↓+ H₂O+2KNO₃
2Ag⁺+2OH^-=Ag₂O↓+ H₂O
Cho'kma HNO₃ va ortiqcha NH₄OH da ham eriydi:
Ag₂O + 4NH₄OH=2[Ag(NH₃)₂]⁺ + 2OH^- +3H₂O
Cho'kmani ammiakda eritish vaqtida eritmaga albatta ammoniy tuzlaridan biri qo'shilishi kerak, aks holda oson portlaydigan kumush azid Ag₃N hosil bo'lishi mumkin.
2. Ammiak eritmasi kam miqdorda qo'shilganda kumush ioni bilan oldin qo'ng'ir rangli Ag₂O cho'kma hosil qiladi. Keyin bu cho'kma mo'l ammiakda kompleks hosil qilib erib ketadi: .
2Ag⁺ + 2NH₄OH=Ag₂O↓+ 2NH₄⁺ + H₂O
Ag₂O+4NH₃+HOH=2[Ag(NH₃)⁺ + 2OH^-
3. Natriy yoki kaliy karbonat ta'siridan kumush ioni kumush karbonat cho'kmasini hosil qiladi:
2Ag⁺ + Na₂CO₃→ Ag₂CO₃↓ + 2Na⁺
4. Xlorid kislotaning 3-4 tomchi eritmasi 3-4 tomchi AgNO₃ eritmasiga qo'shilsa, oq rangli AgCl cho'kmasi hosil bo'ladi: AgNO₃ + HCI -» AgCll + HNO₃
Ag⁺+Cl^-=AgCl↓
AgCl cho'kmasining suyultirilgan kislotalarda erimasligini biz yuqorida ko'rsatib o'tgan edik. Cho'kmaga 5-6 tomchi NH₃ eritmasi qo'shilganda, cho'kma kompleks hosil qilib erib ketadi. Olingan eritmaga HNO₃ ta'sir ettirilganda kompleks parchalanib, yana AgCl cho'kmasi hosil bo'ladi:
AgCl + 2NH₄OH=[Ag(NH₃)₂]⁺ + Cl^-+ 2H₂O
[Ag(NH₃)₂]⁺+Cl^-+2HN0₃=AgCl↓+ 2NH₄NO₃