Kumush elementi Reja Kumush elementi haqida qisqacha ma’lumotlar. Kumush konlari. Kumush minerallari

• Mavzu: KUMUSH

• Kumush elementi
• Reja
• Kumush elementi haqida qisqacha ma’lumotlar.
• Kumush konlari. Kumush minerallari.
• Kumushning fizik xossalari.
• Kumushnimng kimyoviy xossalari.

Kumush / Argentum (Ag)
Atom raqami	47
Ko’rinishi	Kumush rangli (kulrang) yumshoq metall
Atom xossasi
Atom massasi (molyar massasi)	107,8682 m. a. b. (g/mol)
Atom radiusi	144 pm
Ionlashish energiyasi (birinchi elektron)	730,5 (7,57) kJ/mol (eV)
Elektron konfiguratsiyasi	[Kr] 4d10 5s1
Kimyoviy xossalari
Kovalentlik radiusi	134 pm
Ion radiusi	(+2e) 89 (+1e) 126 pm
Elektrmanfiylik (Poling bo’yicha)	1,93
Elektrod potensiali	0
Oksidlanish darajasi	2, 1

Termodinamik xossalari
Zichlik	10,5 g/sm³
Solishtirma issiqlik sig’imi	0,237 J/(K·mol)
Issiqlik o’tkazuvchanlik	429 Vt/(m·K)
Erish harorati	1 235,1 K
Erish issiqligi	11,95 kJ/mol
Qaynash harorati	2 485 K
Qaynash issiqligi	254,1 kJ/mol
Molar hajm	10,3 sm³/mol
Kristall panjarasi
Panjara tuzilishi	kubik markazlashgan
Panjara davri	4,090 Å
Panjara/atom nisbati	n/a
Debye harorati	215,00 K

• Kumush (lot. Argentum — oq kukun), Ag — Mendeleyev davriy sistemasining I guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 47, at.m. 107,87. K. 2 tabiiy barqaror izotop — 1O7Ag (51,35%) va 1O9Ag (48,65%) dan iborat. Sun’iy izotoplaridan "°Ag (yarim yemirilish davri 253 kun) ning amaliy ahamiyati bor.

Kumush qadimdan ma’lum. Yer po’sti ning 1 -10 5% ini tashqil qiladi. Sof holda va gidrotermal konlarda argentit Ag2S bilan birga uchraydi. K.ning kyustelit, kongsberit, animikit vaelektrum kabi tabiiy minerallari bor. Toza K. chiroyli oq metall. At. radiusi 1,44 A, Ag+ ionining radiusi 1,13A. Zichligi 10,5 g/sm3, suyuqlanish t-rasi 960,5°, qaynash t-rasi 2212°. Moos shkalasi bo’yicha qattiqligi 2,7. K. yumshoq, cho’ziluvchan bo’lganidan mexanik ishlovi oson. Undan 0,00003 sm qalinlikdagi vafis varaqlar tayyorlash mumkin. K. issiqlik va elektrni boshqa metallarga qaraganda yaxshi o’tkazadi, yorug’likni yaxshi qaytaradi. Kimyoviy jihatdan nofaol element. Odatdagi sharoitda suv va nam havo ta’siriga chidamli.

• Kumush qadimdan ma’lum. Yer po’sti ning 1 -10 5% ini tashqil qiladi. Sof holda va gidrotermal konlarda argentit Ag2S bilan birga uchraydi. K.ning kyustelit, kongsberit, animikit vaelektrum kabi tabiiy minerallari bor. Toza K. chiroyli oq metall. At. radiusi 1,44 A, Ag+ ionining radiusi 1,13A. Zichligi 10,5 g/sm3, suyuqlanish t-rasi 960,5°, qaynash t-rasi 2212°. Moos shkalasi bo’yicha qattiqligi 2,7. K. yumshoq, cho’ziluvchan bo’lganidan mexanik ishlovi oson. Undan 0,00003 sm qalinlikdagi vafis varaqlar tayyorlash mumkin. K. issiqlik va elektrni boshqa metallarga qaraganda yaxshi o’tkazadi, yorug’likni yaxshi qaytaradi. Kimyoviy jihatdan nofaol element. Odatdagi sharoitda suv va nam havo ta’siriga chidamli.

• Lekin galogenlar bilan oson reaksiyaga kirishadi (q. Kumush galogenidlar). Ko’pgiva metallar bilan qotishmalar hosil qiladi. K. birikmalarida, asosan, 1 valentli, ba’zan 2 va 3 valentli. Nitrat va konsentrlangan issiq sulfat kislotada erib, tuzlar hosil qiladi. K.ning aksari tuzlari suvda qiyin eriydi. AgNO3, AgF, AgClO4 yaxshi eriydi. K.ning 3 ta oksidi ma’lum. Ulardan Ag2O va AgO barqaror moddalar, Ag2O, esa o’ta beqaror bo’lib, sof holda ajratib olinmagan.