Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

Taxminiy sinashlar.
1.Eritma pH qiymatini aniqlash Tekshiriladigan eritmaning kislotali muhiti unda erkinkistotalarningmavjudligidan dalolat beradi. Erkin kislotalartekshiriladigan eritmaga qo`shilgan bo`lishi yoki tuzlarninggidrolizi mahsuloti bo`lishi mumkin. Agar pH<2 bo`lsa. eritmada NO₂^- kabi uchuvchan va beqaror kislotalaranionlari bo`lmaydi. Bunday sharoitda bir vaqtning o`zida oksidlovchi va qaytaruvchilar bo`lishi ham mumkin emas, ya'ni, kislotali muhitda J<sup>-</sup>NO<sub>2</sub><sup>-</sup>, J<sup>-</sup>-C1O<sub>3</sub><sup>-</sup>, J<sup>-</sup>-.JO<sub>3</sub><sup>-</sup>, J<sup>-</sup>-AsO<sub>4</sub><sup>3-</sup>, NO<sub>2</sub><sup>-</sup>-C1O<sub>3</sub><sup>-</sup> anionlar juftliklari eritmada mavjud bo`lolmaydi. Agar eritmaning muhiti ishqoriy bo`lsa, unda erkin ishqorlar bo`ladi. ular eritmaga qo`shilgan yoki kuchli asos kationi va kuchsiz kislota anionidan hosil bo`lgan tuzlarning gidrolizlanishidan hosil bo`lgan bo`lishi mumkin. Neytral muhit erkin kislota va ishqorlarning yo`qligidan dalolat beradi.
2, Gazlar ajralishini tekshirish. Tekshiriladigan eritmaning bir necha tomchisi yoki qattiq namunasining birnecha kristallarga 2 N H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>eritmasidanbirnecha tomchi qo`shib, probirkasekin chayqatilganda nitrit anioni bo`lganda, NO<sub>2</sub> gaz ajralib chiqadi. Agar gaz ajralishisezilarli bo`lmasa, aralashmani sekin qizdirib ko`rish kerak. Qizdirganda gaz ajralib chiqishi kuzatilishi mumkin. Agar gaz ajralishi kuzatilsa, uning qaysi gazligini topish muhim. NO<sub>2</sub> qo`ng`ir rangli gaz bo`lib, KJ eritmasidan o`tkazilsa, erkin yodning ajralishiga olib keladi.
3, Xloridlar guruhi anioinlari borligini tekshirish. Tekshiriladigan eritmaning 2-3 tomchisi AgNO<sub>3</sub> eritmasidan 3-4 tomchi qo`shgand acho`kma hosil bo`lsa, unga bir necha tomchi HNO₃ eritmasi tomiziladi. AgCl, AgBr, AgJ, AgJO₃, AgSCN, Ag₂S cho`kmalari HNO<sub>3</sub> eritmasida erimaydi. Cho`kmaning rangi muhim ahamiyatga ega. Agar cho'kma oq bo'lsa, unda yodid va sulfid ionlari bo'lmaydi.Xloridlar guruhi anionlarining borligini Pb(CH₃COO)₂bilan. (2,17-jadval), sulfid ionining borligini NiSO₄ eritmasi yordamida tekshirib ko`riladi (NiS - qora rangli).