Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

3. Kaliy permanganatkislotalimuhitda nitritioni eritmasiga
tomchilab qo`shilib, eritma qizdirilsa. nitritni nitratgacha oksidlaydiva eritma rangsizlanadi:
5NO₂^- + 2MnO₄^- + 6H⁺→ 5NO₃^- + 2Mn²⁺+ 3H₂O
Reaksiyaga sulfid, sulfit, tiosulfat, oksalat, rodanid, arsenit,
ferrosianid, yodid, bromid singari qaytaruvchilar xalaqit beradi.
4. Temir (II) sulfat sirka kislotaning suyultirilgan eritmasi muhitidanitrit ioni bilanta'sirlashib, temir (III)gacha oksidlanadi:
NO₂^- + Fe²⁺ + 2H⁺→ Fe-³⁺ + NO ↑ + H₂O
Kuchli kislotali muhitda mazkur reaksiyada nitrat ioni ham qatnashadi.
5. Ammoniy xlorid yoki amraoniy sulfat (qattiq) bilan nitrit ioni eritmasisekinqizdirilsa, hosilbo`lganammoniynitritparchalanibketadi:
NO₂^- + NH₄⁺ → NH₄NO₂
NH₄NO₂ →N₂+2H₂O
Shunday reaksiyaga kislotali muhitda mochevina ham kirishadi:
2NO₂^- + 2H⁺ + CO(NH₂) → 2N₂ ↑ + CO₂ ↑ + 3H₂O
6. Kaliy geksanitritokobaltat (III)ning hosil bo`lishi. Probirkaga 4-5 tomchi nitrit eritmasi, 3-5 tomchi Co(NO<sub>3</sub>)<sub>2</sub> eritmasi, 2-3 tomchi suyultirilgan sirka kislota eritmasi va 3 tomchi KCl eritmasi kiritsa, sariq rangli K<sub>3</sub>[Co(NO<sub>2</sub>)<sub>6</sub>] kompleksi hosil bo`ladi:
Co(NO₃)₂+7KNO₂+2CH₃COOH → K₃[Co(NO₂)₆]+2KNO₃+2CH₃COOK+ NO ↑+H₂O
Co²⁺ + 7NO₂^- + 3K⁺ + 2H⁺→ K₃[Co(NO₂)₆] ↓ + NO^- + H₂O
7. Sulfanil kislota va a-naftilamin(Griss-Ilosvay reaktivi) nitrit ioni bilan ta'sirlashganda qizilrangli azobo`yoq hosilbo`ladi.
Reaksiyani bajarish uchun birtomchi nitritning soat oynasidagi neytral eritmasiga bir tomchidan sulfanil kislota va a-naflilamin eritmalari tomiziladi.Ushbu reaksiya juda seziluvchan reaksiyadir.