Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika

Rezba kesishni mexanizatsiyalashtirish

Yirik o’lchamli detallarga rezьba kesish jarayonini mexanizatsiyalash hamda
buyumlarni yig’ish, montaj qilish ishlarini bajarish uchun maxsus dastakli asboblar, chunonchi, elektr va pnevmatik yuritmali rezьba keskichlardan foydalaniladi.

Elektr yuritmali rezьba keskich elektryuritgich, reduktor, reversiv mexanizm va ko’krak tayanchidan tuzilgan. Elektryuritgich valiga (1) tishli g’ildirak mahkamlangan bo’lib u korpus ichida joylashgan. Tishli g’ildiraklar (2, 3, 4, 5, 6) orqali harakat shpindelga (7) uzatiladi. Metchikni teshikka kiritishdan avval uni yaxshilab moylanadi. Rezьba keskichni teshikka qo’yilganda metchik teshik o’qiga perpendikulyar bo’lishi kerak. Elektryuritgichni ishga tushirish uchun o’ngdagi dastaning uchiga joylashtirilgan ulab-uzgichning qalpog’ini buriladi. SHundan keyin korpus muftasiga bir oz kuch bilan bosib rezьba kesiladi. Ish tugagach asbob korpusini yuqoriga tortib, reversiv mexanizm bilan aylanish yo’nalishini o’zgartiriladi. Bunda metchik aylanib chiqa boshlaydi.

Rezьba kesib bo’lingandan keyin uni toza latta bilan artib sifatini rezьbali halqa bilan nazorat qilinadi.
Parmalash dastgohlarida rezьba kesish uchun saqlagich patrondan foydalaniladi (6- rasm). Berk teshiklarga rezьba kesilayotgan metchik teshik tubiga qadalishi bilan asbob avtomatik usulda o’z-o’zidan to’xtaydi. Saqlagich patronni dastgoh shpindeliga oddiy patron singari quyrug’i bilan o’rnatib, metchikni patron tsangiga kiyma gayka (1) bilan mahkamlanadi. Parmalash dastgohining tezligini 5-8 mmin aylanishga sozlash kerak. Elektryuritgich ulangach metchikning tepishi tekshirib ko’riladi, keyin uni moylab rezьba kesiladi. Metchikni ruxsat etilgan kuchlanishga yumaloq gayka (2) yordamida sozlanadi va vint mahkamlab qo’yiladi. Bunday asboblardan foydalanilganda ish unumi dastakli usulda rezьba kesishga qaraganda yuqori bo’ladi.