Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI NAMANGAN MUHANDISLIK-PEDAGOGIKA INSTITUTI


YER USTI TRANSPORT TIZIMLARI KAFEDRASI


KASB-HUNAR KOLLEJLARI UCHUN

CHILANGARLIK FANIDAN

O’QUV-USLUBIY QO’LLANMA

I - QISM

NAMANGAN - 2015

«CHilangarlik fanidan» o’quv-uslubiy qo’llanma.
Namangan, NamMPI 2015 yil.
O’quv-uslubiy qo’llanma «Yer usti transport tizimlari» kafedrasi hamda Qo’qumboy qishloq ho’jalik KHK bilan hamkorlikda yaratildi («Avtotrasport
vositalarini ishlatish») yo’nalishlari uchun mo’ljallangan.

Tuzuvchilar: k.o’q. K. Narzullaev k.o’q. U. Xidirov

Taqrizchi: dots. A. Polvonov

O’quv-uslubiy qo’llanma Qo’qumboy qishloq ho’jalik KHK bilan hamkorlikda
NamMPI Muhandislik-texnika fakulteti «Yer usti transport tizimlari» kafedrasining 2015 yil «28» avgust № 01-sonli yig’ilishida maqullangan.

Kirish

Hozirgi kunda Resublikamiz uchun avtomobil transporti oldiga qo’yilagn vazifalar va maqsadlarni amalga oshirish dolzarb muammolardan biri sanaladi. Jumladan yuk va yo’lovchilarni tashish ishlarini tashkil etish masalalari transport vositalarini texnik tayyorgarligi omillariga bog’liq. Ularni soz va belgilangan topshiriqlarni bajarishga shayligini ta’minlash esa ko’p jihatdan kadrlar muammosi bilan bog’liq.
Kollej talabalarini zamonaviy bilim va malakalarga ega bo’lishlari uchun ularda nazariy va amaliy bilim va ko’nikmalarni xosil qilish zarur.
Yuqorida qayd qilingan masalalarni inobatga olib yuqori malakali kadrlar tayyorlash muhim ahamiyat kasb etadi. SHu jumladan talabalarga o’qitilayotgan kasb mahorati fani oldiga ham bir qator masalalar qo’yilgan. Fanni o’qitishda talabalargi quyidagi nazariy bilim va ko’nikmalarni hosil qilishga qaratiladi:

• 
  talabalarga chilangarlik kasbi va ishi turlari, mehnatni ilmiy tashkil etish, ish joyidagi jixozlar, ish joyini tashkil etish, chilangarlik ishlarida sanitariya va gigiena sharoitlari va xavfsizlik texnikasi to’g’risida bilim berish;
  
• 
  rejalash va o’lchash asboblari, rejarlash usullari xaqida ko’nikmalar xosil qilish;
  
• 
  metallarni to’g’rilash, to’g’rilash usullari, kesish asboblari, ularni charxlash va tekshirish usullarini o’rgatish;
  
• 
  kesish jarayoni va usullari, kesish ishlarini mexanizatsiyalash operatsiyalarini tushuntirish;
  
• 
  list va metall taxta materiallaridan egish usulida detallar tayyorlash ko’nikmalarini xosil qilish;
  
• 
  metallarni egish ishlarini mexanizatsiyalishtirishni tashkil etish;
  
• 
  metallarni parmalash va zenkerlash, zenkovkalash, teshiklarni kengaytirish ishlari haqida bilim berish;
  
• 
  metallarda rezba kesish, parchilash, kavsharlash, qalaylash va yelimlab biriktirish ishlarini o’rgatish;
  
• 
  fazoviy rejalash usullarini o’rgatish; va turli avtomobil transportiga oid fanlar bilan aloqadorlikda o’rganilgan nazariy va amaliy ko’nikmalarni amaliyotda qo’llashni tashkil etishga qaratilgan.