Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika

Pishiq-zich choklar yetarli darajada germetik bo’ladi, suv, gaz va boshqa suyuqliklarni o’tkazmaydi. Bug’ qozonlari, yuqori bosimli rezervuarlar pishiq-zich choklarga ega. Bunday choklar maxsus parchinlash mashinalari yordamida qizdirish usuli bilan bajariladi.
Har bir parchin birikmada parchin mixlar bir, ikki qator va undan ortiq holda joylashtiriladi. SHunga muvofiq, parchin choklar bir, ikki hamda ko’p qatorli bo’lishi bilan birga parallel va shaxmat tartibida joylashtirilishi mumkin.

Qo’lda va mexanizatsiyalash vositasida parchinlash

Qo’lda parchinlash. Qo’l bilan parchinlashda kvadrat muhrali bolg’a, tutib turgich, tortqi, siqqich, chekanlar ishlatiladi.
Tutib turgich parchinlashda tayanch vazifasini bajaradi. Uning shakl va o’lchamlari parchinlanadigan detallarning shakli, parchin mixning diametri hamda parchinlash usuliga qarab tanlanadi. Og’irligi bolg’acha og’irligidan 3-5 marta ortiq bo’lishi kerak.
Siqqich mixlarning uchlarida qalpoq shaklini hosil qilish uchun ishlatiladi. Uning bir uchi parchin mix qalpog’i shaklidagi chuqurchaga ega.
Tortqi bir uchi teshik sumba shaklidagi chiviqdir. U parchinlanadigan listlarni tortishga xizmat qiladi.
CHekan ishchi sirti yassi bo’lgan chilangarlik bolg’asidir, u parchin chokning germetikligini ta’minlaydi.

Quyida bolg’ani parchin mixning diametriga muvofiq tanlanishi ko’rsatilgan:

Parchin mix diametri, mm	2	2,5	3	3,5	4	5	6-8
Bolg’a og’irligi, gr	100	100	200	200	400	400	500

Parchin mixlar diametri va uzunligini hisobga olib tanlanadi. CHiviq uzunligi parchinlanadigan materialning qalinligiga muvofiq bo’lishi kerak. Parchin mix uzunligi (L)
parchinlanadigan detallarning qalinligi (R₁ va R₂) hamda chiviqning tutashtiruvchi kallak hosil qilish va tirqishni to’ldirish uchun chiqib turadigan qismi uzunligi (L₀) ning yig’indisidan iborat.
Tutatshtiruvchi kallak hosil qiluvchi parchin mix chivig’ining uzunligi L=S(0,8-1,2)d formula bilan aniqlanadi.
Bu yerda: S-parchinlanadigan list qalinligi, mm: d-parchin mix diametri, mm. Yarim yumaloq tutashtiruvchi kallak hosil qilish uchun
L=S(1,2-1,5)d formulasidan foydalaniladi.
Parchin markazidan parchinlangan list qirg’og’igacha 1,5d bo’lishi kerak. Teshikning diametri parchin mix diametridan kattaroq bo’ladi:

Parchin mix diametri, mm	2	2,3	2,6	3	3,5	4	5	6	7	8
Teshik diametri, mm	2,1	2,4	2,7	3,1	3,6	4,1	5,2	6,2	7,2	8,2