Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika

Tashqi rezьba kesish. Tashqi rezьbani dastakli usulda yoki dastgohda kesiladi. Dastakli usulda kesishda, asosan, plashkalardan foydalaniladi. Konstruktiv xususiyatlariga ko’ra ular yumaloq, nakatkalangan hamda prizmasimon turlarga bo’linadi.
Yumaloq plashkalarni (lerka) yaxlit va qirqma qilib tayyorlanadi. Dastakli usulda rezьba kesishda ularni maxsus parmadastalarga mahkamlab foydalaniladi.
Yaxlit plashkalar toblangan po’lat gaykadan iborat bo’lib, o’nga rezьba orqali ochiq teshik parmalangan. Teshiklarning rezьba iplari bilan uchrashib joylarida kesuvchi qirralar hosil bo’lgan. Ularga tutashgan teshiklardan qirindilar chiqib ketadi. Yaxlit, yumaloq plashkalarning diametrlari standartlashtirilgan: asosiy metrik rezьbalar uchun u 1 dan 76 mm gacha, dyuymlilari uchun-14 dan 2 gacha, quvur rezьba uchun esa 18 dan 12 gacha belgilangan.
Qirqma plashkalar yumalog’idan qirqmasi bilan farqlanadi. Qirqmaning o’lchami 0,5- 1,5 mm bo’lib, u rezьba diametrini o’ziga xos usulda 0,1-0,25 mm chegarada sozlashga imkon beradi.
Kluplar bilan rezьba kesish. Diametri, qadami va tegishli klupp raqamiga mos keladigan, ikkita yarim plashkalardan tashkil topgan kerilma plashka tanlanadi. Ularni ramkadagi prizmasimon yo’naltirgichga klupdagi va plashkadagi raqamlar bir-birining ro’parasida turadigan qilib o’rnatiladi. SHundan keyin klupp ramkasiga suharni kiritib uni vint bilan mahkamlanadi.
Zagotovkani giraga vertikal vaziyatda mahkamlab, egov bilan chiviq toretsli rax egovlanadi. Uning burchagi va eni aylanining butun uzunligi bo’ylab bir xil bo’lishi kerak. Plashkalarning ish yuzalari va chiviqning uchini moylab, plashkalarning kesuvchi qismi chiviq raxiga rezьbaning 2-3 o’ramida bo’ladigan qilib qo’yiladi. Yarim plashkalar vint bilan plashkalarning tekisligi chiviq o’qiga nisbatan qat’iy perpendikulyar bo’ladigan qilib mahkamlanadi. Ularning rezьba o’ramlari esa chiviqni siqib turishi kerak.
Klupning dastalariga plashka rezьbaning berilgan yo’nalishi bo’yicha yurguncha ozroq kuch ishlatib bir tekis bosiladi va rezьba yo’nalishida (12 aylanish oldinga va 14 aylanish teskari tomonga) aylantiriladi.
Uni vaqti-vaqti bilan chiviqdan burab chiqarib, mashina moyi bilan moylanadi. Rezьbani toza latta bilan yaxshilab artilgandan keyin sifatini rezbali halqa bilan nazorat qilinadi.