Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika

TSilindrsimon konstruktsiyali metchiklar to’plamidagi asboblarning diametrlari turlicha bo’ladi. Kesuvchi qismining qiyalik burchagi toza ishlov beruvchi metchikda 12, o’rtachasida 7, xomaksida 3 ga teng. Bu turdagi metchiklar bilan berk teshiklarga rezьba kesiladi.
Konussimon konstruktsiyali metchiklarda har uchala asbob bir xil diametr, turli uzunlikdagi kesuvchi qismdan iborat bo’ladi. Xomaki metchikda kesuvchi qism ishchi qismining uzunligiga, o’rtachasida bu uzunlikning yarmiga, toza kesuvchisida-ikki o’ramga teng. Konussimon metchiklar bilan asosan ochiq teshiklarga rezьbalar kesiladi.
Dastakli mashina metchiklari parron, berk teshiklarga mashina va qo’l usulida metrik, dyuymli, tsilindrsimon, konussimon rezьbalar kesishda ishlatiladi. Bunday metchiklarning ikki turi bo’lib, birinchisi bitta, ikkinchisi esa ikkita (xomaki va toza) metchikdan iborat.
Mashina metchiklari bilan parron va berk teshiklarga dastgoh yordamida rezьba kesiladi. Ular tsilindrsimon hamda konussimon shaklda yasaladi.
Gayka metchiklari o’z nomi bilan gaykalarga rezьba kesish uchun ishlatiladi. Asosan ikki qismdan-kesuvchi va quyruqdan iborat. Gayka metchiklarining quyrug’i egilgan turlari ham bor.
Plashkali metchik o’zining kesuvchi konusining kattaligi bilan gayka metchiklaridan farqlanadi, u rezьba kesish uchun ishlatiladi.
Matokli metchiklar rezьbani tozalash uchun qo’llaniladi. Ularning ariqchasi o’ng spiralli bo’ladi.
Kombinatsiyalashtirilgan metchiklar ikki qismdan iborat bo’lib, birinchi qismi teshikka xomaki rezьba kesish, ikkinchi qismi rezьbaga uzil-kesil ishlov berish uchun mo’ljallangan.
Bir vaqtda ikkita operatsiyani bajaradigan metchik-parma parmalovchi, rezьba kesuvchi va quyruq qismlardan tuzilgan. Parron teshiklarga rezьba kesishda qo’llaniladi. Bunday asbobda avval detal teshiladi, kesish yakunida rezьba kesishni metchik qismida davom ettiriladi.