Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika

Kavsharlash asboblari

Kavsharlash sanoatning tarmoqlarida keng qo’llaniladi. Mashinasozlikda undan g’ildirak, turbina, o’tkazgich quvur, radiator, yuritgichlarning havo sovutish qovurg’alari, velosiped ramalari, gaz apparati, sanoatda foydalaniladigan idishlar va hokazolar tayyorlashda foydalaniladi. Elektr va asbobsozlik sanoatida kavsharlash detallarni biriktirishda yagona usuldir. Undan radioapparaturalar, videotexnika, elektr mashina detallari va eruvchan saqlagichlarni tayyorlashda qo’llaniladi.
Zamonaviy usullar bilan uglerodli, legirlangan va zanglamaydigan po’latlar, rangli metallar, ularning qotishmalarini kavsharlash mumkin. Kavsharlashning quyidagi afzalliklari bor: biriktirilgan detal qismlarining qizdirilishi tufayli metallning xossasiga putur yetmaydi; biriktirilgan joylar (choklar)ga ishlov talab qilinmaydi; detallarning o’lchamlari va shakllari buzilmaydi va eng muhimi birikma mustahkam chiqadi.
Kavsharlar. Birikmaning sifati, ishlatishdagi ishonchliligi birinchi navbatda kavsharlarni to’g’ri tanlashga bog’liq. Hamma metallar va qotishmalar ham kavshar vazifasini bajara olmaydi. Kavsharlar quyidagi xossalarga ega bo’lishi kerak:

• 
  kavsharning erish harorati materialning erish haroratidan kam bo’lishi;
  
• 
  erigan holatda materialga yaxshi yopishishi va uning sirtidan oqishi;
  
• 
  kavshar birikmaning materialga yetarli darajada qo’shilishi, mustahkamligi, plastikligi va germetikligi;
  
• 
  kavsharning termik kengayish koeffitsienti biriktirilayotgan material koeffitsientig’a yaqin bo’lishi kerak.
  

Uzoq muddatli izlanishlar va amaliy tajribalar asosida ishlatish uchun kavsharlarning quyidagi guruhlari tavsiya etilgan (349-rasm).
Erish haroratig’a ko’ra kavsharlar quyidagicha tasniflanadi: qattiq (qiyin eriydigan)- 500S dan yuqori haroratda eriydigan yuqori darajadagi qattiq kavsharlar; yumshoq (oson eriydigan)-500S dan past haroratda eriydigan kavsharlar.