Reşat Nuri Güntekin’in Eserleri

B...25 Temmuz
Yaz ayları uzadıkça uzadı. Sıcaklar tahammül edilmeyecek 
derecede. Her şey sarardı, etrafta yeşillik namına bir şey kalmadı. 
Karşıdaki koyu yeşil tepeler soluk, yanık bir renk bağladı. Uzakta, yaz 
güneşinin kamaştırıcı ışıkları içinde kocaman kül yığınları gibi cansız ve 
manasız görünüyor. Sıkılıyorum. Boğulacak gibi, ölecek gibi 
sıkılıyorum. Memleket şimdi bomboş. Talebeler dağıldı, hocalardan 
birçoğu tatil aylarını geçirmeye başka yerlere gitti. Nezihe ile Vasfiye 
bana ara sıra İstanbul’dan mektup gönderiyorlar. Bu sene İstanbul çok 
güzelmiş. Suları, adayı anlata anlata bitiremiyorlar. Bir yolunu 
bulurlarsa orada kalacaklarmış. 
downloaded from KitabYurdu.org

---

256 
Doğrusu istenirse, benim de burada kalmaya niyetim yok. Şeyh 
Yusuf Efendi vakası beni çok müteessir etti. İnsan içine çıkmaya utanır 
oldum. Mektepler açılacağı vakit başka bir yere razıyım. Öyle bir yer ki, 
beni üzsün, uğraştırsın, ziyanı yok, fakat kendi kendime yalnız bıraksın. 
B...5 Ağustos
Hoca olduğumdan beri ikinci defadır ki talebelerimin gelin 
olduğunu görüyorum. Fakat bu sefer o zavallı Zehra’nın ki gibi değil. Bu 
gece, bu saatte Cemile artık kirpiklerinde kurumamış gözyaşı 
damlalarıyla yatağında uyumuyor. Cemile’nin güzel başına bu gece, bu 
saatte sevdiği genç mülazımın göğsü yastık oldu. 
Bu çocukların ikisi de birbirlerine olan sevdalarında öyle sebat 
ettiler ki, nihayet anneleri, babaları da baş eğmek mecburiyetinde kaldı. 
Cemile’yi de, Zehra gibi, kendi elimle süsledim. Bir zamandan beri 
hiçbir kalabalık yere gitmemek için inat ediyordum. Fakat Cemile 
mahsus evime geldi, ellerimi öperek yalvardı. Bir gece, karanlıkta 
kendisine ettiğim hizmeti acaba anladı mı? Bilmiyorum. Fakat anasını, 
babasını razı ettiği gün ilk müjdeyi bana getirmişti, ihtimal ki şüphe 
ediyor. 
Evet, Cemile’yi elimle süsledim, duvağını elimle taktım. Burada 
bir âdet var: Kim olursa olsun genç kızların saçına mutlaka bir parça 
gelin teli takıyorlar, bunu bir uğur sayıyorlar. Hırçın inadıma rağmen 
Cemile’nin annesini, saçımın bir tarafına minimini bir tel parçası 
iliştirmekten men edemedim. 
Mülazımı çok merak ediyorum. Cemile’yi onun kolunda 
görmedikçe saadetlerine inanamayacaktım. Fakat, buna imkân olmadı. 
Erkenden evime dönmek mecburiyetinde kaldım. 
Her yerde olduğu gibi, burada da bütün kadınların gizli gizli bana 
baktıklarını, birbirlerine bir şeyler fısıldadıklarını görüyordum. Bütün 
dudaklarda yine bir “İpekböceği” sözüdür dolaşıyordu. Belediye 
Reisi’nin karısı olduğunu söyledikleri, elmaslara, altınlara batmış bir 
downloaded from KitabYurdu.org

---

257 
şişman kadın, dikkatli dikkatli yüzüme baktıktan sonra yanındakilere, 
benim işitebileceğim bir sesle: 
-Bu İpekböceği sahiden afet, adamcağızın yanmakta hakkı varmış, 
dedi. 
Artık burada duramazdım. Cemile’nin annesinden müsaade 
istedim; hasta olduğumu, mümkün değil duramayacağımı söyledim. 
Küçük gelinin yanında muallim arkadaşlarımdan birkaçı vardı, ihtiyar 
kadın, bana onları gösterdi: 
-Cemile’ye hocaları nasihat veriyorlar, sen de bir iki şey söyle 
kızım, dedi. 
Bu masum arzuyu gülümseyerek kabul ettim. Talebemi bir köşeye 
çekerek: 
-Cemile, dedim, hocan olmak sıfatıyla annen, sana nasihat 
vermemi istedi. Sen, nasihatlerin en güzelini kendi kendine verdin. 
Yalnız, çocuğum, sana bir tembihim olacak. Mülazımın şimdi senin 
yanına gelmeden evvel sokakta yabancı bir kadının geldiğini, sana gizli 
bir şey söylemek istediğini haber verirlerse sakın dinleme, yavrum, o 
kadından kaç, güzel başını mülazımının kuvvetli göğsüne sakla. 
Cemile, bu sözlere, kim bilir, ne kadar hayret etmiştir? Hakkı var; 
çünkü şimdi ben bile hayret ediyorum. Onları bir yabancı ağzından 
işitmiş gibi sebebini, manasını kendi kendime soruyorum.