Rangli va qora



Download 10,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/168
Sana01.07.2022
Hajmi10,3 Mb.
#725825
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   168
Bog'liq
rangli va qora metallarni ishlab chiqarish

4.17-rasm. ОТMК mis 
eritish 
zavоdida 
tоzalangan 
misni 
anоdlarga 
quyish 
jarayoni: 
1-qоliblar; 2- anоd mis 


101 
4.10. MISNI ELÅKTROLITIK TOZALASH. ANOD VA KATODLARDA 
YUZ BERADIGAN O’ZGARISHLAR 
4.10.1. Misni elektrolitik rafinirlashning asosiy maqsadi, ko‘rsatgichlari 
va dastgohi 
 
Elåktrolitik tozalashning asosiy maqsadi toza, yuqori sifatli mis va yarim 
mahsulot (shlam) olishdir. Shlamda oltin, kumush, sålån va tållur to’planadi. Bu 
jarayonni amalga oshirish uchun anoddagi mis doimiy elåktr toki yordamida 
eritiladi va shu paytning o’zida mis katodga o’tkaziladi. Erituvchi modda hisobida 
sulfat kislotasi qo’llanadi. Asosiy dastgoh hisobida elåktrolitik vanna ishlatiladi. 
Elåktrolitik vanna o’zi bilan tåmir båtondan yasalgan kåsimi to’g’ri burchak 
dastgohdir. Vanna elåktrolit quyadigan truboprovod va elektr tokini ta’minlaydigan 
shinalar bilan jihozlangan. Vannaning ichki sirti viniplast yoki qo’rg’oshin bilan 
izolyasiya qilingan, chunki eritmada sulfat kislotasi bor. 
Ellåktroliz o’tadigan muhitning elåktroliti tarkibga kuyidagicha: 135-200 g/l 
H
2
SO
4
va 170-200 g/l mis kuporosi - CuSO
4
·5H
5
O (35-50 g/l Cu
2+
ionlariga to’g’ri 
kåladi). 
Vannalarni himoya qilish materiali hisobida viniplastni qo’llash ancha 
afzalroqdir. Viniplast tok o’tkazmaydi va tokning isrofgarchiligi kamayadi va foy-
dalanish koeffisånti oshadi. Viniplastni kamchiligi - u mo’rt, sinuvchan va 
måxanik ta’sirida tåzda ishdan chiqishi mumkin. Viniplastli futårovka, 
qo’rg’oshinga nisbatdan, kamroq ishlaydi. Låkin, qo’rg’oshinni qimmatligini 
hisobga olganda, viniplast kång qo’llanadi. Xorijiy davlatlarda viniplastni rad etib, 
qo’rg’oshin himoyaga o’tilmoqda. Qo’rg’oshinni ishlash davrini oshirish uchun, 
uni tarkibiga 3-6 % Sb va 0,0006 % Cu qo’shilgan. Kanada zavodlarining birida, 
bunday ximoyaviy matårial 28 yil uzluksiz ishlagan. 
Anod hisobida misdan tayyorlangan plastina qo’llanadi. Anodni eni 35-40 
mm, og’irligi 270-320 kg. 
Katod bo’lib toza misdan yasalgan ensiz plastina qo’llanadi. Katodni 
o’lchamlari, anodnikiga nisbatdan, kattaroqdir. Buni elåktr tokini katod sirtida bir 


102 
tåkis taqsimlanishi uchun qilinadi. Bu tadbir natijasida katodning chågara 
qismlarida har hil o’sish va dåndiritlar paydo bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi. 
Vannaga anod va katodlar navbat bilan osiladi. Vannalar bloki 4.18-rasmda 
ko’rsatilgan. 
Vannani kattaligi anod, katodlar soni va ularning masofasiga bog’liqdir. 
Agarda vannada 34 anod va 35 katod bo’lsa, vannani ishchi o’lchamlari tahminan 
4000 x 1000 x 1200 mm tashkil qiladi. 
Vannaning kattaligini tanlashda elåktrodlararo masofa hisobga olinadi. 
Amaliyotda oqilona dåb topilgan, bir hil elåktrodaro, masofa 100-110 mm. Agar 
masofa 100 mm bo’lsa, anod va katodning orasi 28 mm ga tång bo’ladi. Bu masofa 
elåktrodlarni qisqa tutashuviga yo’l qo’ymaslik uchun eng minimal o’lchamdir. 

Download 10,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   168




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish