Rangli va qora

 
4.10.2. Elektroliz vannalarni elektr zanjirga ulash
Elåktroliz vannalari doimiy elåktr toki bilan ta’minlanadi. Sanoatda elektr 
tokini doimiy shaklga o’tkazish uchun kråmniy dastgohlari qo’llaniladi. Ularda 
tokdan foydalanish koeffisånti 98-99 % tashkil qiladi. To’g’rilagichning ishchi 
kuchlanishi 250-300 V. 
Anod va katodlar elåktr zanjiriga paralål sxåmada ulangan. Vannalarni elektr 
zanjirga ulash sxemasi 4.19 rasmda, 
4.18- Теmir bеtоndan yasalgan elекtrоliz vannalar bloki : 
1- anоd; 2-кatоd; 3-кatоd shtanga.

---

103 
Mis elåktroliz såxida vannalar såriyalar - qatorlar shaklida o’rnatiladi. 
Agarda 1780 vanna bo’lsa, 290 vannadan 6 qator yoki 220 vannnadan tårilgan 8 
qator bo’lishi mumkin. Såriyalar vannalarni tok bilan ta’minlash hisobida 
o’rnatiladi. 4.20-rasmda misni elektrolitik rafinirlash tsexining ko’ndalak kesimi 
ko’rsatildagan. 
4.20-rasm. Misni elекtrоlitiк tоzalash (rafinirlash) sехi: 
1- baк; кatоdlarni yuvish uchun baкlar; 3-ishchi maydоn; 4-vannalar; 5- ustunli 
tayanchlar; 6- eritmalarni tushirish uchun mo’ljallangan tannоv; 7-yig’uvchi chan; 8-
eritmalarni sirкulyasiya qiluvchi nasоs; 9-pоl; 11- tannоv; 11- оqоva eritmalarni 
yig’uvchi chan 

---

104 
Talab qilingan tok kuchini ta’minlash maqsadida, vannalar qatori elåktr 
zanjiriga birin-kåtin bog’lanadi. Bunday sistema multipl dåb nomlanadi (7.1-rasm). 
Agarda to’g’rilagichdan chiqayotgan tokni kuchlanishi 240 V bo’lsa, vannadagi 
kuchlanish 0,3 V tång bo’ladi, bu holatda bitta to’g’rilagichdan ta’minlanayotgan 
vannalarning soni: 
240 : 0,30 = 800 vanna. 
Jarayonning oqilona boshqarilishi vannadagi kuchlanishning pasayishiga 
imkon yaratadi. Bir hil zavodlarda vannadagi kuchlanish 0,2 -0,25 V tashkil qiladi. 
Agarda vannadagi kuchlanish 0,25 V bo’lsa, unda bitta såriyadagi vannalarning 
soni: 
250 : 0,25 = 960 vannani tashkil qiladi.