Qutlimuratov nurbek matkarimovichning mahalliy xomashyolar va chiqindilar asosida yangi ionitlar sintezi

§2.1.5. Polivinilxlorid asosida olingan ionit(PVX-A-N-2) ning kimyoviy tarkibini identifikatsiyalash
Polivinilxloridni va dietanolamin reaksiyasi maxsulotini identifikatsiyalash uchun IQ spektr tahlili o‘tkazildi. Quyidagi 2.1.4. – rasmda namunalarning IQ spektr taxlillari keltirilgan.

2.1.4.-Rasm

2.1.4 - rasm. PVX(ekstraksiyadan keyingi), PVX-A-N-1 va PVX-A-N-2 larning IK spektri

Keltirilgan 2.1.1 - rasmning Olingan namunaning IQ - spektroskopik tahlil natijalarini daslabki PVX plastikati bilan PVX-A-N-2 taqqoslaganda 3200 sm^-1 sohada juda intinsiv yutilish payda bo‘lganligi NH va OH guruhlari polimerga modifikatsiya bo‘lganligini, 1720 sm^-1 sohada SOO^- intensivligi kamayganligi PVX plastikati tarkibida plastifikator sifatida ishlatiladigan dibutil va dioktil ftalatlar ekstraksiya vaqtida chiqarib yuborilganidan dalolat. 1650 sm^-1 sohasidagi yutilish δ(difarmatsion –NH guruhi) ga tegishli, 1350 sm^-1 sohasidagi yutilish PVX va dietanolamin tarkibidagi -CH₂ (assimetrik metilen)ning difarmatsion tebranishlariga to‘g‘ri kelishi, 1122 sm^-1 sohasidagi yutilish ν(S-N)_as, 1067-1168 sm^-1 ν(S-OH)_s ga tegishli ekanligini ko‘rsatadi, 1000-1350 sm^-1 sohasidagi yutilish ν(S-N)_as . 2932-2853 sm^-1 sohasidagi yutilish PVX va dietanolamin tarkibidagi -CH₂ (metilen)ning valent tebranishlariga to‘g‘ri kelishi, 636 sm^-1 sohasidagi C-Cl yutilish intensivligining kamayishi PVX tarkibidan HCl chiqib ketkanligi bilan izohlash mumkin.

IQ spektr taxlillaridan xulosa qilib, PVX asosidagi NH guruh tutgan anionitning olinish reaksiyasini quyidagicha kimyoviy reaksiya tenglamasi bilan ifodalash mumkin:

2.1.5-Rasm

2.1.2.rasm. Polivinilxlorid asosida PVX-A-N-2 sintezi reksiya tenglamasi

Polimer zanjiridagi xlor atomlarini ma’lum bir qismi o‘rniga aminoguruhlari (-NH₂CH₂CH₂OH) almashinganligini ko‘rish mumkin. Modifikatsiya jarayonida olingan modda yangi ekanligini, bu esa yangi olingan polimerning xossalarini o‘rganishimizga zamin yaratadi.