Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

Muammoli 
vaziyat 
yaratishning 
«Motivatsiyalangan» 
usuli. 
Pedagogikaga oid adabiyotlarda bu usulning ikki shakli mavjud: 
1.«Yorqin dog‘» usuli
— ertak, rivoyat, tarixiy dalillar, afsona, madaniyat 
va kundalik hayotdagi voqealar orqali qiziqtiruvchi ma’lumotlar berish.
Masalan, Qadim zamonda uzoq Muammolar mamlakatida bir Parovozcha 
yashar ekan. Uni hamma yaxshi ko‘rar, hamma hurmat qilar ekan. Oilasidagilar 
ham usiz bir kunini tasavvur qila olmas ekan. Faqat bitta aybi bor ekan. U ham 
bo‘lsa, narsalarni bir-biridan ayira olmas, yoza olmas ekan.
Shunda qari va aqlli Parovoz unga maslahat beribdi: 
- O`g‘lim sen, sayohatga chiq. Dunyoni ko‘r. Hamma narsani o‘rgan. Har bir 
bekatda nimaiki ko‘rsang, shularni hammasini bilganingcha yozib bizga jo‘nat. 
Xato yozishdan qo‘rqma. Sen hayotingda o‘z “sirli olamingni” yaratasan. U 
doimo senga do‘st, barcha muammolarni yechishda yordamchi bo‘ladi.
2.«Dolzarblilik» usuli
— o‘quvchilarni muammo mazmuni, ma’noni 
topish, o‘quvchilar uchun mavzuning dolzarbligi inobatga olinadi. Masalan, 
“Venn diagrammasi” usuli asosida tahlil qilish topshiriladi. 

---

120 
Ko‘makchi fe’l
-a,-y, -(i)b 
shakllariga
qo‘shiladi;
o‘z mustaqil ma’nolarini
yo‘qotgan bo‘ladi;
ko‘makchi fe’l faqat
yetakchi
fe’l bilan
birgalikda
qo‘llanadi; 
ko‘makchi fe’l yetakchi
fe’lning ma’nosini
to’ldiradi.
Qo‘shma fe’l
boshqa
qo‘shimcha
qo‘shib bo‘lmaydi;
bitta
so‘roqqa javob
beradi; ikkala qismi
o‘zining lug‘aviy
ma’nosini saqlagan