Qarshi davlat universiteti organik kimyo kafedrasi

Reaksiya natijasi.
Toza sariq rangli rangli ignasimon M – nitroanilinning suyuqlanish temperaturasi 114⁰ S. Miqdori 6gr atrofida.
17- LABORATORIYA ISHI
FENOLFTALEIN SINTEZI
Kerakli reaktivlar:
Ftal angidrid----------------3,2gr (0,02 mol)
Fenol -------------------6,5gr (0,06 mol)
Reaksiya tenglamasi:
Iishning maqsad: Toza holdagi fenolftalein olish.
Ishning borishi: Kichikroq konussimon kolbaga ftal angidrid, fenol va 1,3 ml konsentrlangan sul’fat kislota solib, aralashma moy hammomida temperaturani 125-130⁰ S dan oshirmay 3 soat qizdiriladi.
Kolbadagi suyuqlik, unga tushirilgan termometr bilan vaqti-vaqti bilan aralashtirib turiladi. Reaksiya tamom bo’lgandan so’ng, issiq aralashma 60 ml suvli stakanga qo’yilib, fenolning hidi ketguncha qaynatiladi; stakan tagida cho’kma hosil bo’lib qolishi natijasida qaynayotgan modda otilib chiqib ketishi mumkin.
Shuning uchun u doim aralashtirib turilishi kerak. Fenol eritmaga suv bug’I yuborish bilan ham yo’qotilishi mumkin
Eritma sovitilganda tushgan cho’kma iloji boricha stakanda qoldirilib, Byunxer voronkasi orqali fil’trlanadi. Stakandagi cho’kma 2 marta ozroq sovuq suv bilan yuvilib, 5% li o’yuvchi natriyning issiq eritmqsida eritilib fil’trlanadi. Toq qizil fil’trat sirka kislota bilan kislotali muhitga keltirilib, 2-3 tomchi xlorid kislota qo’shiladi va bir kech qoldiriladi.
Hosil bo’lgan cho’kma filtrlanib, quritiladi.
Uning miqdori 2,5 gr atrofida bo’ladi.
Toza fenolftalein olish uchun olingan modda 10ml spirtda qaynatib eritiladi va aktivlantirilgan ko’mir bilan qaynatiladi.
Issiq eritma Shotta voronkasida fil’trlanib, ko’mir qaynoq spirt bilan yuviladi. Eritma sovitilgandan so’ng sakkiz hajm suv bilan suyultirilib filtrlanadi va fil’trat chinni kosachada spirtni uchirish uchun suv hammomida qizdiriladi va yarim soat qoldiriladi. Sovitilgandan so’ng cho’kmaga tushgan fenolftaleinning kristallari fil’trlanib havoda quritiladi.