Punktuatsiya

 
Vergulning qo‘llanish o‘rinlari 
 
1. Uyushiq bo‘laklar orasida ularni bir-biridan ajratish maqsadida vergul qo‘yiladi. (Uyushiq bo‘laklar 
va, hamda
teng bog‘lovchilari bilan bog‘langan holat bundan mustasno) Masalan: 
Ha kurashishimiz, na olg‘a
intilishimiz mumkin. 
(«Mushtum».)
 
2. Takror gaplar va takror bo‘laklar orasida vergul qo‘yiladi. Masalan: 
О‘qi, bolam, o‘qi!. 
(So‘zl.) 

---

78 
3. Undalmalar, gapning boshida, o‘rtasida, oxirida kelishidan qat’iy nazar, gapning boshqa 
bo‘laklaridan vergul bilan ajratiladi. Masalan: 
Jo‘ravoy, eson-omon borib keldingizmi? 
(«Yoshlik».) 
4. Kirish so‘z, kirish birikma va kiritma gaplar sintaktik qurilmaning boshqa bo‘laklaridan vergul bilan 
ajratiladi. Masalan: 
Shunday qilib, o‘sha kuni mehmondorchilikdan erta qaytdik. 
(So‘zl.)
Men sizga 
aytsam, hech yerda tayyor osh bo‘lmaydi. ("
Mushtum").
 
5. Zidlov bog‘lovchilaridan oldin vergul qo‘yiladi. Masalan: 
Azizlikka azazmas-ku, lekin 
qimmatbahoroqmi deyman-da. 
(«Yoshlik».)

6. Tasdiq va inkorni bildiruvchi ha, xo‘p, yo‘q so‘zlari hamda xo‘sh, ho‘ so‘zlaridan so‘ng 
vergul qo‘yiladi. Masalan: 
Bu kabinet yaqinda bo‘lganmi, - dedi Saida. Yo‘q, men kelganda ham bor edi. 
(A.Q.)
-Xo‘sh, siz davom eting. 
(So‘zl.)
 
7. Undov so‘zlar gapdan vergul bilan ajratiladi: 
Voy, aya, nima bo‘ldi? 
(A.Q.)
 
8. Erkalash, qarg‘ash, achinish ma’nosini anglatuvchi -
e, -ey, -ey
yuklamasidan so‘ng vergul 
qo‘yiladi. Masalan: 
Bolam-ey, bolam, qadaming qutlug‘ kelsin! 
(So‘zl.)

9. Gapning ajratilgan bo‘laklari boshqa bo‘laklardan vergul bilan ajratiladi. Masalan:
 Hozir, 
ayni shu vaqtda, qanday ish bilan mashg‘ulsan?
(So‘zl.)
 
10. Gapdagi ravishdosh o‘ramlar vergul bilan ajratiladi. Masalan: 
Birpasdan keyin qaddimni rostlab, 
tanchaga oyog‘imni tiqib o‘tirdim. (
О‘.H.)

11. Ergash gapli qo‘shma gaplar, ayrim bog‘langan va bog‘lovchisiz qo‘shma gap qismlari 
orasida vergul qo‘yiladi. Masalan: 
Shuni bilki, seni Vatan kutadi. Na ko‘cha bor, na mustahkam uy-
joy, na dala shiyponi bor
. (O.)
 
12. Darak gap xarakteridagi ko‘chirma gapni muallif gapidan ajratishda vergul qo‘yiladi. 
Masalan: 
Yillik rejani ortig‘i bilan bajardik, - dedi rais.
(«Yoshlik».)