|
Ikkita stsenariyni ishlab chiqish mumkin:
1 turi: Tashkilotning bashorat qilinadigan holatiga olib keladigan bosqichlar ketma-ketligi, shuningdek, ushbu jarayonga ta'sir qiluvchi omillar va hodisalar tavsifi mavjud.
2-usul: agar u taxmin qilingan rasmga erishsa, tashkilot uchun qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Skriptlashning umumiy usullari:
1. "Kelajak stsenariysi" ni ishlab chiqishning boshlang'ich nuqtasi har doim tashkilotning hozirgi strategik holatini aniq baholash bo'lishi kerak.
2. Rivojlanishning noaniq tendentsiyalari bo'lgan omillarga ta'sir qilish uchun maxsus prognozlar va mutaxassislar tomonidan oqilona takliflar kiritilishi kerak.
3. "Kelajak stsenariylari" ga ko'pgina alternativalarni, mantiqiy manzarani aks ettirgan holda ishlab chiqish kerak. Bunday holda, old shartga rioya qilish kerak - alternativ stsenariylarda qarama-qarshiliklar bo'lmasligi kerak, ya'ni. o'zaro eksklyuziv qadamlar va tadbirlar.
Sud usuli
Mutaxassislar guruhini tashkil etish sudning qoidalari bilan amalga oshirilganligiga asoslanadi.
"Sudlanuvchi" - tahlil qilingan muammo. Bir nechta ekspert guruhlari talab qilinadi, ularning har biri o'z nuqtai nazarini himoya qiladi. Bu:
1. Sudyalar va sudyalar: muammoning to'g'ri echimidan manfaatdor.
2. Prokuror (fikrni tanqid qiladi) va himoya (o'z g'oyasini himoya qiladi): ekspert guruhlarining nuqtai nazarini ifoda etuvchi shaxslar.
3. Guvohlar: faktlar, adabiyotlar, eksperimental natijalar, "dushman guruhlar" mutaxassislari.
Sud muhokamani olib boradi va qaror qabul qiladi. Mumkin bo'lgan rollarni almashish.
Ma'lumotlarni qayta ishlash usullari
Ekspert xulosalari kabi dastlabki empirik ma'lumotlar dastlab shunday shaklga keltiriladi, shundan tahlil uchun manba sifatida foydalanish mumkin. Buning uchun qiymatlarni oddiy tartiblash, ularni juft yoki ketma-ket taqqoslash, shuningdek o'lchanadigan o'zgaruvchilar va ularning tartibini aniqlashni ta'minlaydigan boshqa protseduralar qo'llaniladi. Keyinchalik, sotsiologiyada odatdagidek, ular bilan ish olib boriladi.
Ijtimoiy ekspertiza ma'lumotlarini qayta ishlashda ba'zi qayta ishlash usullariga, shu jumladan ommaviy so'rovlardan olingan dastlabki sotsiologik ma'lumotlarni qayta ishlashda kamroq qo'llaniladigan usullarga ustunlik berish kerak bo'ladi.
Tarkibni tahlil qilish
40-yillarda bu usulni ommaviy kommunikatsiyalarni o'rganishda qo'llagan G.Lassuell va B.Berelson tomonidan kiritilgan. Ta'rifga ko'ra, V.A. Zahar, "tarkibni tahlil qilish - bu ommaviy matnli (yoki filmga yozilgan) ma'lumotlarning miqdoriy ko'rsatkichlariga keyingi statistik ishlov berish bilan tarjima qilishdir".
Usul maqsadi- mazmunli tuzilmalarni aniqlash.
Tarkibni tahlil qilish qanday amalga oshiriladi? Uning mohiyati matnli ma'lumotni miqdoriy ko'rsatkichlarga aylantirishdan iborat. Buning uchun ajralib turadi ikki turdagi birliklar - tahlil va hisob birligi.
Tahlil birliklari:
- tushunchalar (so'z, atama, ibora);
- matn qismlarida ifodalangan sxemalar;
- odamlarning ismlari, ismlari, ijtimoiy hodisalar, faktlar, holatlar va boshqalar.
Tadqiqotchi o'zi uchun tahlil birligini aniqlagandan so'ng, u aniqlaydi hisob birligi, ya’ni tahlil birligi matnida zikr qilish chastotasi. "
Ijtimoiy ekspertiza maqsadlari uchun tarkibni tahlil qilishning miqdoriy bo'lmagan shakli ko'proq maqbuldir, bu matn tarkibining chastotali bo'lmagan modeliga asoslanadi. Bunday holda, taqdim etiladi quyidagi tartib:
1. Tarkib ko'rsatkichlari aniqlanadi, ular qo'lning vazifasiga muvofiq u yoki bu atribut tomonidan ajratib ko'rsatiladi.
2. Belgilangan ko'rsatkichlar tahlil qilingan matnlarda qayd qilinadi, qiymat esa ularning ko'rsatkichlari ahamiyatsiz bo'lgan matnda faqat shu ko'rsatkich mavjud bo'lgan taqdirdagina belgilanadi.
3. Olingan sifat tarkibi vazifaning aspektlari (taxminlar, guruhlar nisbati va boshqalar) bo'yicha tahlil qilinadi.
Tarkibni tahlil qilishning miqdoriy versiyasidan foydalangan holda tadqiqot jarayoni 18 ta operatsiyani o'z ichiga oladi. Bizning holatda, belgilangan sifat varianti kifoya qiladi, bu "sinov tarkibining sifat modellari turlarini (har bir turning paydo bo'lish chastotasidan qat'i nazar) ajratib olishga imkon beradi" (Case study: Usullari, usullari, matematikasi va statistikasi - P.128).
Matn bilan ishlashda tarkibiy tahlil haqiqatda texnikada ko'plab fanlarning tadqiqot vazifalariga o'xshash usullar - psixologiya, tarix, psixiatriya, antropologiya, etnografiya, pedagogika, tilshunoslik, hujjatshunoslik, informatika va boshqalarga o'xshash uslublar bilan mos kelishi juda muhimdir. Bu fanlararo usullarni ijtimoiy ekspertizadan o'tkazish uchun amaliy doirani kengaytiradi, ularsiz ba'zi vazifalarni hal qilish deyarli imkonsizdir (masalan, yangi ko'chib kelganlarning omon qolish darajasini baholash kabi).
"Repertuar tarmoqlari" usuli
Do'stlaringiz bilan baham: |
