Presentation · May 2019 doi: 10. 13140/RG

Intim masofa (0-0,5 m) 
SHaxsiy masofa (0,5-1,5 m) 
Ijtimoiy masofa (1,5-3 m) 
Ommaviy masofa ( 3 m dan ortiq) 
Kishi masofani oʻzgartirish orqali suhbatdoshiga qoʻshimcha tahsir 
koʻrsatishga erishishi mumkin, chunki bu bilan sheriklar oʻrtasidagi munosabatlar 
xususiyati oʻzgaradi. 
Nutqsiz kommunikatsiyalar boʻyicha taniqli mutaxassis Allan Piz suhbat 
xarakteriga tahsir etuvchi omil boʻlib hisoblangan, muloqot stoli atrofida
suhbatdoshlarning bir-biriga nisbatan joylashuvining 4 xil pozitsiyasini keltiradi.
4
4 
Пиз Аллан. Язык телодвижений: как читать мысли других людей по их жестам. – М. : Ай – Кью, 
1995. – 257с 

---

55 
Bular quyidagilardir: 
 
Burchak pozitsiyasi. 
A 
 
B 
 
Bu pozitsiya suhbatdoshning koʻzi va uning xatti-harakatlari, jestlarini
bemalol koʻrish imkonini berib, uning oʻz shaxsiy qiymatini sezishiga, ochiq, 
samimiy va erkin muloqot qilishiga sharoit yaratadi. Siz bu bilan 
suhbatdoshingizga hurmat va doʻstona munosabatingizni namoyish etasiz. 
Hamkorlik pozitsiyasi.
 
B A 
 
 
 
 
Suhbatdoshlarning toʻliq oʻzaro tengligi va oʻzaro ishonchini bildiradi. 
Mehmonni oʻz hududiga kiritar ekan, mezbon muammoni hal qilishdagi umumiy 
manfaatdorlikni tahkidlaydi. Koʻpincha bu holatda doʻstlar va bitta umumiy ish 
bilan mashgʻul kishilar oʻtirishadi. Bu muloqotda ikkala qatnashchining samimiy 
ochiq suhbati uchun norasmiy muhit yaratiladi. 
 
Raqobat – himoya pozitsiyasi. 
 
A 
 
 
 
 
 
B 

---

56 
Stolning suhbatdoshlar orasidagi tabiiy toʻsiq vazifasini oʻtashi ularning har 
biri oʻz nuqtai nazarini himoya qilish maqsadida qathiy pozitsiyani egallashiga olib 
keladi. «Kim – kimni» yengishi borasida raqobat paydo boʻladi. Mehmon 
muloqotda taranglik va noqulaylik sezadi, mezbon esa, oʻz qoʻl ostidagilar bilan 
gaplashayotgan rahbar pozitsiyasini egallaydi.