Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

Логопедик машғулотларнинг нутқ материали мазмуни бузи-
лишининг тузилишига, ёшга, дудуқланувчилар гуруҳига, ду-
дуқланишнинг ўтиб боришига, дудуқланувчининг ўз нуқсонига:
бўлган муносабатига ва бошқа кўпгина омилларга боғлиқ ҳол-
да ўзгартирилади. 
Бундай омилларнинг ҳисобга олиниши:
дудуқланувчини табақалаштириб чуқур ўрганишни ва дудуқла-
нишни бартараф этиш юзасидан турлича методикаларнинг яра-
тилишига имкон беради.
Дудуқланадиган болалар билан олиб бориладиган логопе-
дик машғулотларга қўйиладиган асосий талаблар:
1) Логопедик машғулотлар дудуқланувчи боланинг нутқк
ва шахсига педагогик-тузатиш орқали таъсир этишнинг асосий
вазифаларини ўзида акс эттиради.
2) Логопедик машғулотлар муайян тартибда, узлуксиз, бос-
қичли, асосий дидактик принципларни ҳисобга олган ҳолда;
ҳар бир боланинг шахсий хусусиятларига боғлиқ равишда; бо-
лаларнинг онглилиги ва фаоллигига таянган ҳолда олиб бори-
лади; машғулотларда қўлланмалар, таълимнинг кўргазмали,

---

техник воситаларидан фойдаланилади; машғулотлар тарбияла-
наётган тўғри нутқ ва хатти-ҳаракат кўникмаларининг муста-
таҳкам бўлишига ёрдам беради.
3) Логопедик машғулотлар мактабгача тарбия ёшдаги ва
мактаб ёшидаги болаларни тарбиялаш ва ўқитиш дастурлари
талабларига мос бўлади.
4) Машғулотларда дудуқланадиган болаларнинг турли ша-
роитларда тўғри нутқи ва хатти-ҳаракатини машқ қилдириш
зарурлиги ҳисобга олинади, масалан: логопедия кабинетида ва
ундан ташқарида, турли ҳаётий вазиятларда, таниш ва нота-
ниш шахсларнинг иштирокида ва ҳоказо. Шу мақсадда лого-
педик машғулотларнинг турли кўринишлари: нутқни ривож-