Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

ҳий генлар бузилишини бартараф этишга (нутқдан ва вазият-
дан қўрқиш, руҳий камситилганлик ва тушкунлик ҳисси, ў э
нутқий заифлашувини инжиқона қайд қилиш, шу билан боғ-
лиқ бўлган турлича кечинмалар ва ҳоказо) ва дудуқланувчи-
нинг атрофдагилар билан социал муносабатда бўлиш таъсири
остида бузилган нутқини қайта қуришга; ўзи ва ўз нутқинк
бошқара олиш малакаларини шакллантиришга, ўзининг шах-
сий сифатларини қайта қуришга йўналтирилади.
Атрофлича ёндашишнинг педагогик қисмини педагогик-ту-
затиш (нутқни тарбиялаш) иши ташкил қилади, бу логопедик
машғулотлар системасини, тарбиявий тадбирларни, логопедик
ритмикани, ота-оналар билан олиб бориладиган ишларни ўа
ичига олади.
Логопедик иш педагогик-тузатиш тадбирлари системаси си-
фатида кўриб чиқилади. У бола нутқи ва шахсиятини атроф-
лича 
шакллантиришга 
қаратилган 
бўлади. 
Бунда 
унинг
нуқсонини бартараф этиш ёки муздлаш зарурлиги ҳисобга
олинади.
Ҳозирги даврда логопедик таъсир этиш икки йўналишда:
бевосита ва билвосита амалга оширилади. Бевосита логопедик
таъсир дудуқланувчилар билан гуруҳ бўлиб ва якка тартибда
машғулот олиб бориш даврида амалга оширилади. Бу машғу-
лотлар умумйй ва нутқ ҳаракатларини ривожлантиришни, на-
фас олиш ҳамда нутқ суръати ва оҳангини мўътадиллашти-
ришни, нутқий муомалани фаоллаштиришни, зарур ҳолатларда
диққат билан эшитиш ва фонематик идрок этишни ривожлан-
тиришни, товушларни талаффуз этишдаги нуқсонларни туза-
тишни, суст ва фаол луғат бойлигини кенгайтиришни, жумла-
ларни грамматик жиҳатдан тартибга солишни такомиллашти-
ришни назарда тутади. Дудуқланувчилар билан машғулотлар